The Ethiopian Economist View

2022-11-13 20:03:52 ስንዴን በብዛት ማምረት ማለት #በምግብ እራስን መቻል ማለት ሳይሆን #በስንዴ_ምግብ እራስን መቻል ማለት ብቻ ነው!


የቤተሰቦች ገበታ ዋስትናው ተጠበቀ የሚባለው ጤፍ፤ ስንዴ፤ ዘይት፤ ሽንኩርት፤ ቲማቲም፤ ወዘተ ሲሟላ ነው። በተመሳሳይ እንደሀገር በምግብ እራስን የመቻል ደረጃ ማለት መሰረታዊዎቹን የምግብ ግብዓቶች ለዜጎች ማቅረብ ማለት ነው።


ስለዚህ ስንዴ አንዱ እና ከበጣም አስፈላጊዎቹ የምግብ ግብዓት መካከል እንጂ ብቸኛ አይደለም። በምግብ እራስን ለመቻል ሁሉንም ማምረት ግዴታ አይደለም! ለሀገር ውስጥ ፍጆታ በሚበቃ መጠን በበቂ ሁኔታ ከሌሎች ሀገራት ሸምቶ ማቅረብ የሚችል ኢኮኖሚያዊ አቅም መፍጠርንም ይጨምራል።


ስንዴን በብዛት ማምረት መቻል ትልቁን የቤተሰብ ፍጆታ ዋጋ ማረጋጋት እንዲቻል፤ ለውጪ ንግድ በማቅረብ የውጪ ምንዛሬ ለማግኘት እና የውጪ ሀገር እና ተቋማት ምልከታን ሊያስተካክል ይችላል።


ነገር ግን ስንዴን ለውጪ ንግድ ማቅረብ ቀጥተኛ #በምግብ_እራስን የመቻል ምልክት የሚያስመስሉ ንግግሮች በተደጋጋሚ ይታያል (ባለስልጣናት እና ዘጋቢዎችን ጨምሮ)። በስንዴ ምርት ፍላጎትን ማሟላት ማለት የሌሎች የምግብ አይነት ፍላጎቶችን ማሟላት ማለት አይደለም።


ስለዚህ የስንዴ ውጤታማነት በሌሎች መሰረታዊ የምግብ ምርቶች ላይ መድገም ሲቻል የምግብ ዋስትናን በማረጋገጥ በምግብ እራስን መቻል ላይ ሊደረስ ይችላል።


Subscribe      
                                                             


YouTube፦ https://youtube.com/channel/UCzc8ISpZJ6RskJmd_DEx7WQ ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-11-12 14:36:40 በተቻላችሁ አቅም ተመሳሳይ የኑሮ እንቅስቃሴ እንዳይኖራችሁ ለማድረግ ሞክሩ!

ከሰኞ እስከ አርብ ተመሳሳይ ስራ፤ ተመሳሳይ ገቢ፤ ተመሳሳይ ማህበራዊ ግንኙነት ከሆነ ያላችሁ እንዲሁም  በተመሳሳይ ቅዳሜ እና እሁዳችሁ ተመሳሳይ የውሎ ዘይቤ ካለው ህይወታችሁ ወጥ/ልዩነት የሌለው ይሆናል።


ወጥ ህይወት ወጥ ለውጥ ነው ያለው፤ ወጥ ስራ ወጥ ገቢ ነው የሚኖረው፤ ወጥ ግንኙነት አዳዲስ ሃሳብ ለማመንጨት የሚቸገር ነው የሚሆነው፤ ወዘተ።


ለብዙ ሰዎች ከሰኞ እስከ አርብ የስራ እና የገቢ ምንጭ ነው! ነገር ግን የተሻለ ኑሮ ለመኖር እና የህይወት ጣዕም ከሚያሳጣው ተገማች እና ወጥ የሆነ ሳምንታዊ እንቅስቃሴ ለመላቀቅ ቅዳሜ እና እሁድን ውጤታማ ለማድረግ መሞከር ተገቢ ነው። ብዙ ነገሮችን ለመለወጥ ቅዳሜ እና እሁድ ነፃነት ይሰጣል።


ቅዳሜ እና እሁድ ወሳኝ ገቢ የሚገኝበት፤ ዋጋው የሚታወቅ ማህበራዊ ግንኙነት የሚደረግበት፤ አዲስ ነገር የሚታወቅበት፤ ጤና የሚጠበቅበት/ስፖርት የሚሰራበት፤ ልጆች የሚታነፁበት፤ ወዘተ መሆን አለበት።


በተለይ በጣም ትርፋማ ያልሆነ ከሰኞ እስከ አርብ ላሳለፈ ሰው ቅዳሜ እና እሁድ ማካካሻ መሆን አለበት (ደሞዜ/ገቢዬ ልፋቴን እና እውቀቴን አይመጥንም የሚሉ ብዙ ናቸው)።


ቅዳሜ እና እሁድ ለሁላችንም የእረፍት ቀን መሆን አለበት ብዬ አላምንም!


የአስቤዛ ወጪ መሸፈን የተቸገረውም፤ የቤት ኪራይ ወጪ የተጫነውም፤ ተጨማሪ ካልሲ ለመግዛት ማጠራቀም ያለበትም፤ የስልክ ካርድ መሙላት ቀላል ለማይሆንለትም፤ ሰራተኛ ሆኖ ከቤተሰብ ጥገኝነት ለመላቀቅ ፈተና የሆነበትም፤ ወዘተ።


ቅዳሜ እና እሁድ ተኝቼ ቴሌቪዥን ማየት ነው ልምዴ ምክንያቱም የእረፍ ቀኔ ነው ቢል ከኑሮ ውድነት የማያድን ባዶ መብት እንዳለው ነው የምቆጥረው።


እና ምን ልስራ? አደለም ቅዳሜ እና እሁድ ከሰኞ እስከ አርብ የምሰራው የለኝም የሚል ምክንያት መደርደር ይቻላል! ነገር ግን ለዚህ ጉዳይ መልስ መስጠት ያለበት ምክንያት ደርዳሪው ነው ብዬ አምናለሁ! እድል፦ የጥረት፤ የመረጃ እና የውሳኔ ውጤት ነው!


የኑኖ ወጪ ነፃነት ለማግኘት የእረፍት ነፃነት በተወሰነ መልኩ መላላት አለበት! ስለዚህ የምትችሉ እና መለወጥ በራሳችሁ ጉልበት፤ ፍላጎት እና ጥረት እንደሚመጣ የምታምኑ ቅዳሜ እና እሁዳችሁን ወደሚታይ ዋጋ ለውጡ! (እኔ በግሌ ቅዳሜ እና እሁድ ከሰኞ እስከ አርብ ከሚኖረኝ በላይ ነው)።


Subscribe      
                                                             


YouTube፦ https://youtube.com/channel/UCzc8ISpZJ6RskJmd_DEx7WQ ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-11-11 19:10:42 ሰፋ ባለ መልኩ የኢኮኖሚያዊ ጉዳዮችን ትንታኔ ለማግኘት ይህንን የዩቲዩብ ቻናል ሰብስክይብ በማድረግ ቤተሰብ ይሁኑ!


ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-11-09 21:53:03 ጥሩ እና በተደጋጋሚ ያልተሰራ የጥናት ርዕስ ለማግኘት የብዙ ተመራቂዎች ጭንቀት ነው። ስለዚህ በቀላሉ አዲስ፤ መረጃ ያለው እና አቅምን ያገናዘበ የመመረቂያ የድግሪ እና የማስተርስ ርዕስ ማገኘት እንደሚቻል ይህንን ምክረ ሃሳብ አቅርበናል ተጠቀሙበት።



ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-11-09 19:32:57 መሰረታዊ የሆኑ 5 የኢኮኖሚክስ ትምህርት መነሻ ሃሳቦች!

የኢኮኖሚክስ ትምህርት መሰረት ምርጫን የመወሰን ጉዳይ ነው! ስለዚህ ኢኮኖሚክስን በተረዳችሁ ቁጥር ለምታደርጉት ማንኛውም ውሳኔ ምክንያታዊነት እድትፈጥሩ ለማድረግ ነው ትምህርቱ የተቋቋመው፡፡

#እጥረት፡- አብዛኞቹ በዙሪያችን ያሉ ሃብቶች እና የሰዎች ፍላጎት መካከል ከፍተኛ አለመጣጣም አለ፡፡ ለምን? ምክንያቱም ሃብቶች (የተፈጥሮም ሆነ ሰው ሰራሽ) ውስን በመሆናቸው እና የሰዎች ፍላጎት በሂደት እያደገ በመሆኑ ያልተገደበውን የሰዎች ፍላጎት ማሟላት የሚችል ሃብት ሊኖር አለመቻሉ ይታወቃል፡፡

#ለምሳሌ፡- በአዲስ አበባ ተሰርተው በሚቀርቡ ቤቶች እና ሰዎች ለቤቶች ያላቸው ፍላጎት መካከል ከፍተኛ ልዩነት አለ! ስለዚህ ኢኮኖሚክስ በተለያዩ ዘዴዎች ይህንን የሰዎች የቤት ፍላጎት እንዴት ማሟላት አንደሚቻል የመፍትሄ ሃሳብ ያቀርባል (በግል ሴክተሩ መገንባት፤ መሬት ከሊዝ ነጻ ማቅረብ፤ የማህበራ የቤት ስርዓት ማዘጋጀት፤ ነባር አነስተኛ የመንግስት ቤቶችን በርካታ ሰው በሚይዙ ህንጻዎች መለወጥ፤ የመንግስት እና የግል ተቋማት ትብብር ማሳደግ፤ በቤት ልማት የውጪ ባለሃብት መጋበዝ፤ በአነስተኛ ወጪ የቤት አሰራር ቴክኖሎጂ መፍጠር፤ የቤት አልሚዎችን መቆጣጠር፤ የመሬትን ባለቤትነት ፖሊሲ ማሻሻል፤ ወዘተ)፡፡

በሀገራችንም የሃይል፤ የመንገድ፤ የውጪ ምንዛሬ፤ የትራንስፖርት፤ የነዳጅ፤ የበጀት፤ የስፖርት ማዘውተሪያ ቦታ፤ ቤተመጽሃፍት፤ የመስኖ፤ የአፈር ማዳበሪያ፤ የደህንነት ዋስትና፤ ወዘተ የእጥረት ማሳያ ሊሆኑ ይችላሉ፡፡ ኢኮኖሚክሰ ትምህርትን የፈጠረው የአቅርቦት እጥረትን ከአዳጊው ፍላጎት ጋር ስለማጣጣም ሲባል ነው፡፡

#አቅርቦት እና #ፍላጎት፡- እጥረት በባህሪው ሰዎች ተጨማሪ እንዲያመርቱ፤ እንዲሸጡ እና እንዲገዙ ወደሚፈልጉበት ስርዓት ይከታል፡፡ ስለዚህ የሰዎች ፍላጎት (የቁሳቁስ፤ የአገልግሎት እና የውጪ ምንዛሬ) በገበያው ካለው አቅርቦት (የቁሳቁስ፤ የአገልግሎት እና የውጪ ምንዛሬ) ከበለጠ እጥረት አለ ማለት ነው! ኢኮኖሚክስ ይህ ሁኔታ የሚስተካከልበትን ዘዴ ይፈልጋል፡፡ አቅርቦቶችን ከማሳደግ እስከ ፍላጎቶችን መገደብ ድረስ በአቅርቦት እና ፍላጎት መካከል የሚኖርን ክፍተት ለመሙላት የሚደረጉ የኢኮኖሚክስ መላዎች ናቸው፡፡

#ፉክክር፡- የእጥረት መከሰት በገበያ የሚኖርን ፉክክር ያሳድጋል፡፡ ለምሳሌ፡- የውጪ ምንዛሬ እጥረት ሰዎችን በጥቁር ገበያ ያላቸውን የመሸመት ፍላጎት በማሳደጉ ወደ ፉክክር ደረጃ ከቶታል፡፡ በገበያው የሚፈጠርን ጤነኛም ሆነ ጤነኛ ያልሆነ ፉክክር ስርዓት የማስያዝ ሃላፊነትን ኢኮኖሚክስ ይወጣል! እንዴት? የውጪ ምንዛሬ ፉክክሩ የመነጨው ከእጥረት ከሆነ የውጪ ምንዛሬ የሚገኝባቸው አማራጮች፤ የውጪ ምንዛሬ አጠቃቀም እና የውጪ ምንዛሬ የሚያስወጡ ምርቶች የመተካት አማራጭ ለገበያው ይሰጣል እንደማለት ነው፡፡

#ዋጋ_ንረት፡- በኢኮኖሚ ውስጥ በተከታታይ የቁሳቁስ እና የአገልግሎት ዋጋ እየጨመረ መምጣት የአንድ ኢኮኖሚ አደጋ ሲሆን ይህንን ሁኔታ ለማስተካካል ኢኮኖሚክስ የገንዘብ አቅርቦት እና ስርጭት ቁጥጥር፤ የማምረቻ ግብዓት አቅርቦት፤ የምርት እና የምርታማነት መጠን፤ የበጀት አጠቃቀም፤ የፕሮጀክቶች አይነት፤ የገበያ ቁጥጥር፤ የኮታ ስርጭት፤ የቀረጥ መጠን፤ የወለድ መጠን፤ የብድር አቅርቦት፤ ወዘተ እየተለዋወጡ እንዲተገበሩ የሚያደርገው ኢኮኖሚክስ ነው፡፡

#የንግድ_ጉድለት፡- አንድ ሃገር ከውጪ ለምታስገባቸው ምርቶች እና አገልግሎቶች የምታወጣው ወጪ ወደ ውጪ ምርት እና አገልግሎት ልካ ከምታገኘው ገቢ የበለጠ ሲሆን ኢኮኖሚክሱ ለውጪ ንግድ የሚቀርቡ ምርቶች ምርታማነት እና አይነት መጨመር፤ የገበያ አማራጭ መለየት፤ የሃገር ውስጥ አምራቾችን የማሳደግ፤ መሰረታዊ የማይባሉ ምርቶች ማገድ፤ የውጪ ምንዛሬ ምንጭ ማስፋት፤ ወዘተ ሊያደርግ ይችላል፡፡

አብዛኞቹ የኢኮኖሚክስ አስተምሮቶች ከላይ ከተጠቀሱ መሰረታዊ መነሻዎች ውስጥ የሚጠቀሱ ናቸው፡፡ ለምሳሌ፡- ስራ አጥነት የኢኮኖሚው ችግር ቢሆንም በምርት ስርዓት አቅርቦት ሲያድግ፤ የዋጋ ንረት ሲረጋጋ፤ የውጪ ንግድ ጤነኛ ሲሆን፤ ወዘተ መልስ እያገኘ የሚሄድ ነው፡፡ ነገር ግን ከላይ የተጠቀሱ ስርዓቶች በሙሉ ብቸኛ ምርጫ ስለሌላቸው ጠንካራ የሚባለውን አማራጭ ለመምረጥ እንዲረዳ የተለያዩ የኢኮኖሚክስ አስተምሮቶች/Theories ይቀረጻሉ፡፡

መቀሌ እያለን የመጀመሪያ ድግሪ ስንማር የኢኮኖሚክስ ትምህርት ብዙ በመሆኑ የዕለት ውሏችን በአብዛኛው ተመሳሳይ ነበር! መብላት፤ ማጥናት እና ከእኩለ ለሊት በኋላ መተኛት! ነገር ግን ከምንማራቸው እና ከምናነባቸው በላይ ብዙ ያልሰማናቸው የኢኮኖሚክስ አስተምሮቶች እንዳሉ ይሰማን ነበር፡፡ አሁንም በተቻለ መጠን የተወሰኑ የኢኮኖሚክስ አርቲክሎች ማንበብ መለማመድ እና አለመሰልቸት ተገቢ ነው፡፡



Subscribe      
                                                             


YouTube፦ https://youtube.com/channel/UCzc8ISpZJ6RskJmd_DEx7WQ ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-11-09 10:09:41 የኢኮኖሚክስ ትምህርት በሁለት ይከፈላል። Static Economics (የማይለዋወጥ ኦኮኖሚ) እና Dynamic Economics (ተለዋዋጭ ወይም ተራማጅ ኢኮኖሚክስ) በመባል ይታወቃል።

ታድያ ብዙ ጊዜ በአንድ ኢኮኖሚያዊ አጀንዳ ላይ ፍፁም የሆነ መደምደሚያ ላይ መድረስ የማንችለው እነዚህን ሁለት ኢኮኖሚክስ ክፍሎች በቅጡ ስለማናጤንና አንዳንዴም ከግምት ውስጥ ሳናስገባ ስንቀር ነው።

የሁለቱን የኢኮኖሚክስ ፅንሰ ሃሳቦች በአጭሩ ለመረዳት ያክል……

በማንኛውም ጊዜ የሚፈጠር ኢኮኖሚያዊ ክስተት በአንድና ከዛ በላይ በሆኑ ተፅዕኖ ፈጣሪ ምክንያቶች ሊፈጠር ይችላል። ለምሳሌ የዋጋ ግሽበት/ መናር ቢፈጠር ምክንያቶቹ አንድ ወይም ከዛ በላይ ሊሆኑ ይችላሉ። የዋጋ መናሩን ያመጡት የሸማቹ አቅም ወይም ቁጥር መጨመር፣ የአቅርቦት ማነስ፣ የጥሬ ገንዘብ ፍሰት መጨመር እና ሌሎች ፖለቲካዊና ድንገቴ ክስተቶች ሊሆኑ ይችላሉ። ታዲያ ነጥቡ እዚህ ላይ ነው። የዋጋ መናሩን ካመጡት ውስጥ አንዱን ወይም የተወሰኑትን ነጥሎ የሚያጠናው የኢኮኖሚክስ ዘርፍ (Static Economics) ይባላል። ሌሎች ተፅዕኖ ፈጣሪ ጉዳዮችን (Economic Factors) "Other Things Remaining Constant" በሚል ያልፋቸዋል።

ሌላኛው ደግሞ ሁሉንም ተፅዕኖ ፈጣሪ ክስተቶች ፈልፍሎ አውጥቶ የሚያጠናው ዘርፍ ደግሞ Dynamic Economics ይባላል። ስለዚህ የኢኮኖሚክስ ባለሙያዎች የሀሳብ ልዩነትም ከዚህ አንፃር የሚከሰት ነው። እናም መፍትሄው አንደኛ በሙያው ላይ ጥርስ የነቀሉ ባለሙያዎችን አማካሪም ተንታኝም እንዲሆኑ ማሳተፍ ሲሆን። ሁለተኛው ደግሞ ብዙ አይነት አመለካከት ያላቸውን የኢኮኖሚ ባለሙያዎች ወደውይይትና አለፍ ሲልም ወደ ክርክር ማምጣት ነው። ይህ በስተመጨረሻ የተሻለ መፍትሄ የማምጣት እድሉ የሰፋ ነው (Abu Fawzan) ። ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-11-09 09:26:04

ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-11-09 09:25:55

ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-11-09 09:25:47

ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-11-09 09:25:38

ክፈት / አስተያየት ይስጡ