The Ethiopian Economist View

2022-12-23 20:46:22 በጥናት ስራ ወቅት የኮተሪን/C.R. Kothari ስም አለመስማት አይቻልም! በተለይ ናሙና እንዴት እንደሚወጣ በደንብ በሚያስረዱት ፎርሙላዎቹ ብዙዎቻችሁ ታውቁታላችሁ፡፡

ይህ መጽሃፍ የጥናት ርዕስ እንዴት እንደሚለይ፤ ጥናት የሚገነባበት ስልት (Research Design)፤ ናሙና አወሳሰድ፤ መረጃ አተናተን፤ መላምት እንዴት እንደሚለካ (Testing of Hypotheses) እና የሞዴል ውጤት እንዴት እንደሚተነተን ትረዱበታላችሁ፡፡ ይህንን መጽሃፍ ስላጋራኋቹ ደስ ብሎኛል!

ያለንበት ዲጂታል ወቅት ከአስተማሪ ብዙ እና በቂ የሚጠበቅበት ነው ብዬ አላምንም! (ለብዙዎች በአግባቡ አለመማር፤ ሳይገባቸው መጨረስ፤ በአድቫይዘር በቂ ድጋፍ ያለማግኘት፤ ከስራ ጋር በመማር በክፍል አለመገኘት፤ ጊዜ ማጣት፤ ወዘተ) የሚነሱ ችግሮች ናቸው፡፡

ስለዚህ ወቅቱ ማንም የፈለገውን በኢንተርኔት ታግዞ ማንበብ እና ማየት የሚችልበት በመሆኑ ሰበብ ከመደርደር ይልቅ ወሳኝ የሚባሉ እና ለትምህርት እና ለስራችሁ የሚያስፈልጋችሁን ጽሁፎች በቀን ውስጥ በምትገኝ #ተባራሪ_ደቂቃ በሞባይልም ቢሆን ማንበብ መለማመድ ግድ ነው፡፡ ይህ ልምድ በአስተማሪ፤ በአድቫይዘር፤ በጊዜ ላይ የሚኖሩንን ሰበቦች ይቀንሳል የሚል ግምት አለኝ፡፡ ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-12-23 16:24:41 ከሚታወቅ (Finite) ቁጥር እና ከማይታወቅ (Infinite) ቁጥር ናሙና እንዴት ይወሰዳል? በተለያዩ የናሙና ፎርሙላዎች መካከል ያለው ልዩነት ምንድን ነው? 95% confidence level እና በ90% confidence level ናሙና አመራረጥ መካከል ያለው ልዩነት ምንድን ነው? ክፍልፋይ (Proportion sample) እንዴት ይወሰዳል? ናሙና ቁጥር ስሌት ላይ ተፅዕኖ የሚፈጥሩ ምክንያቶች ምንድን ናቸው? የሚሉ ጥያቄዎችኝ የሚመልስ ምርጥ የተግባር ቪዲዮ ሰርቻለው እስከመጨረሻው ተከታተሉት ለሌሎች ጥናት ለሚሰሩ እና ለሚማሩ ሰዎች አጋሩት።




ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-12-22 20:20:57 አከፋፋይ ምረጡ ማለት እና ዋጋ ተምኜላችሁ ሽጡ ማለት ነፃ ገበያ ማለት አይደለም!


የንግድ እና ቀጣናዊ ትስስር ሚኒስትር ፦
ከዛሬ ጀምሮ ሲሚንቶ በየትኛውም ቦታ ቁጥጥር እና ክትትል ሳይደረግበት #በነጻ_ገበያ ይካሄዳል። ስለዚህ ሲሚንቶ ፋብሪካዎች አከፋፋዮችን እና ቸርቻሪዎችን መምረጥ የፋብሪካዎቹ እድል ነው።


የፋብሪካዎቹ የመሸጫ ዋጋ ለጊዜው ምርታማነት እስከሚጨምር ድረስ የፋብሪካ ዋጋ በስድስት ወር አንድ ጊዜ #በሚኒስቴሩ እንደሚወሰን ተገልጿል።


ታዲያ ይህ ማለት እኮ መባል ያለበት ሲሚንቶ አምራቾች አከፋፋይ መርጣችሁ ሽጡ እንጂ #ነፃ_ገበያ ማለት አይደለም። ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-12-22 07:27:25 #Harrod_Domar_Model
*

ምርታማነት ሲያድግ የሰዎች ገቢ (በቂ የስራ እድል ስለሚፈጠር) ስለሚያድግ አጠቃላይ ፍላጎት ያድጋል ስለዚህ ኢኮኖሚያዊ እድገት እንዲመጣ ኢንቨስትመንት በመጀመሪያ ማደግ አለበት፤ እሱን ተከትሎ የሰዎችም የመሸመት ፍላጎት ተያይዞ ማደግ ይኖርበታል፤ በተመሳሳይ ኢንቨስትመንት ሲያድግ ምርታማነት ያድጋል (አቅርቦት አደገ ማለት ነው!) የኢንቨስትመንት ማደግን ተከትሎ የስራ እድል ስለሚሰፋ የሰዎች የመግዛት አቅም ያድጋል (ፍላጎት አደገ ማለት ነው!) ስለዚህ Equilibrium ይፈጠራል ይላል አሜሪካዊው ኢኮኖሚስት Domar፡፡

የመንግስት ጣልቃ ገብነት እና የውጪ እርዳታ ሳይኖር (Closed-Economic) በሀገር ውስጥ በሚደረግ ቁጠባ በመታገዝ፤ በቂ የሰው ሃይል ጉልበትን (Full Employment) በመጠቀም ሀገርን ማሳደግ ይቻላል!፡፡ ምርታማነት እንዲጨምር ቴክኖሎጂ በአጠቃላይ የካፒታል አቅም (Capital Accumulation) እና የሰው ሃይል መካከል ያለውን ግንኙነት መሰረታዊ ሲሆን በተቃራኒው እንግሊዛዊው ኢኮኖሚስት Harrod (1939) አጠቃላይ የካፒታል አጠቃቀም በጠቅላላ የምርት መጠን (Output) ላይ ያለውን ግንኙነት አጥንቷል፡፡

በአጭሩ Domar (1946) ኢንቨስት ስለማድረግ ብቻ ሲጨነቅ Harrod ደግሞ ኢንቨስትመንትን ከሚያስገኘው የትርፍ ገቢ አንጻር ኢኮኖሚያዊ እድገትን መመልከት እንዳለብን ያስረዳል፤ የሁለቱ አስተሳሰብ አንድ ላይ ሲዋሃድ Harrod-Domar Model ይባላል፡፡ ሃሳቡም ለኢኮኖሚ እድገት መሰረታዊው ነገር ቁጠባ እና ካፒታልን በአግባቡ መጠቀም ላይ ያተኮረ ስለመሆኑ ያስረዳል (የKeynesian ቅጂ ነው!)፤ በዋናነት የDevelopment Economics ትምህርት አካል ቢሆንም የሚከተሉት ድክመቶች አሉበት!

ያደጉ ሀገራት ከሚፈጠርባቸው የስራ አጥነት ችግር እንዴት መውጣት እንደሚችሉ እንጂ ለታዳጊ ሀገራት የሚሆን ምርጫ አይደለም (በዝቅተኛ የገቢ ደረጃ ዛሬም በታዳጊ ሀገር ቁጠባ የማይቻል ፈተና ነው!)፤ ቁጠባ በሀገር ውስጥ ቢጠፋ ከውጪ ብድር ክፍተትን መሙላት ስለሚቻል ቁጠባ ብቸኛ አማራጭ አይሆንም፤ ኢንቨስትመንት ሲጨምር ከግብዓት የሚገኝ ተጨማሪ ትርፍ እንደሚቀንስ በሚያስረዳው በ The law of diminishing returns ህግ አግባብ ሞዴሉ ድክመት አለበት እና Full Employment ወይም ሁሉም ለስራ ዝግጁ የሆኑ ሰዎችን ወደ ስራ መሰማራት አለባቸው የሚለው አስተሳሰብ የማይሳካ (ምክንያቱም ስራ አጥነት በጭራሽ ዜሮ አይመጣም) በመሆኑም የHarrod-Domar Model የሚተችበት ጉዳይ ነው፡፡


YouTube፦




Facebook፦ https://www.facebook.com/EconomistWasyhun/?modal=admin_todo_tour ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-12-21 09:30:59 አፍሪካ አሜሪካን ፊት እየነሳች ያለችው ለምንድን ነው? አፍሪካ ከአሜሪካ ይልቅ ወደ ቻይና ፊቷን እያዞረች ያለችው ለምንድን ነው? Why is Africa turning away from the United States? Why is the US role in Africa shrinking?

በ2021 አሜሪካ ከአፍሪካ ጋር የነበራት የንግድ ልውውጥ 64 ቢሊየን ደላር ብቻ ሲሆን ቻይና ከአፍሪካ ጋር የ261 ቢሊየን ዶላር የንግድ ልውውጥ በ2021 አከናውናለች፡፡ አሜሪካ ከቻይና በአምስት እጥፍ ያነሰ የንግድ ልውውጥ ውስጥ የገባቸው ለአፍሪካዊያን ያላት ንቀት ነው! አሜሪካ አፍሪካዊያን እርዳታ ፈላጊዎች ብቻ መሆናቸውን ማሰብ እና ሁሌም አፍሪካዊያን ምን ማድረግ እንዳለባቸው የመንገር መብት እና ሃላፊነት እንዳለባት አይነት አመለካከቷን ካልቀየረች የአፍሪካ ሀገራት ከአሜሪካ ጋር ያላቸው የንግድ ግንኙነት ወደ የጋራ ተጠቃሚነት የሚያዘነብለው ቻይና አፍሪካ ግንኙነት ማዘንበሉ ሊቀጥል ይችላል፡፡

#ለምሳሌ፡- "በቅርቡ የአሜሪካ አፍሪካ ጉባዬ (U.S-Africa Summit) ላይ የተጠሩ 49 የአፍሪካ መሪዎች (ኢትዮጲን ጨምሮ) ስለሚወያዩበት አጀንዳ እንኳ ሳይነገራቸው ለስብሰባ መጠራታቸው የአሜሪካ መንግስት ለአፍሪካ መሪዎች ያለውን ንቀት የሚያሳይ ነው! ስለዚህ የአሜሪካ መንግስት እንደ ቅርጫት ኳስ ጨዋታ እረፍት ጠይቆ ቆም ብሎ ሊያስብበት ይገባል" (የዩኤስ የቀድሞ የአፍሪካ ህብረት ተወካይ አሪካና ቺሆምቦሪ-ኳኦ)፡፡

ቻይና ከአፍሪካ ጋር ያላትን ግንኙነት ለማጠናከር ከአፍሪካ ጋር ለመስራት የምታስባቸው እቅዶቿን ለአፍሪካዊያን በተናጥል እና በህብረቱ በኩል የማወያየት፤ በመርህ ላይ የተመሰረተ የብድር እና እርዳታ ስምምነት ማድረግ፤ በአፍሪካዊያን የውስጥ ጉዳይ ጠልቆ ባለመግባት እና ግንኙነቶች የጋራ ተጠቃሚነትን መሰረት ያደረጉ እንዲሆኑ በማድረጓ በዚህ ወቅት ለአፍሪካዊያን ከአሜሪካ ይልቅ ቻይና ተመራጭ እየሆነች ነው፡፡

የሚከተሉትን ሁለት የአልጀዚራ ትንታኔዎች ተመልከቷቸው፡፡
Why is Africa turning away from the United States?



Why is the US role in Africa shrinking?


ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-12-20 21:04:53 በሀገራችን የባንክ ወለድን በመጨመር የዋጋ ንረቱን መቀነስ ይቻላል?


በርካታ የዓለም ሀገራት እየተፈጠረ ያለውን ከፍተኛ #የዋጋ_ንረት ለመቋቋም በባንኮች ያለውን #የወለድ_መጠን በመጨመር ላይ ናቸው! ለኢትዮጵያ ብሄራዊ ባንክ ተመሳሳይ ምክረ ሃሳብ ከኢኮኖሚስቶች እየተሰጠ ነው! እውነት በኢትዮጵያ የባንክ ወለድን በመጨመር በፍጥነት እየጨመረ ያለውን የዋጋ ንረት ማረጋጋት ይቻላል?


ይህንን በተመለከተ የሚከተለውን

ቪዲዮ ሰርቻለሁ እስከመጨረሻው ተከታተሉት። ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-12-20 19:24:56 በምዕተ ዓመቱ ከተፈጠሩ 12 ስራ ፈጣሪዎች መካከል አንዱ ነው፤ በ2008 'Top 100 Global Thinkers' ከሚባሉት ውስጥ በደረጃ 2ኛው ነበር! በ2006 የዓለም የሰላም የኖቤል ሽልማት አግኝቷል፤ በአሜሪካዋ ቴክሳስ ግዛት በዓመት አንድ ቀን በስሙ መታሰቢያ "January 14 Muhammad Yunus Day" ተሰይሟል፤ ለመሆኑ ይህ ኢኮኖሚስት ለዓለም ምን ሰርቶ ነው?


በዓለም ላይ ብዙ ኢኮኖሚስቶች ከድህነት እንዴት መውጣት እንደሚቻል ቢያስተምሩም ያወሩትን እራሳቸው አድርገውት አይገኙም ነገር ግን ሙሃመድ የኑስ በ100 ሀገራት የሚተገበር የአነስተኛ ብድር አቅርቦት ተቋም በማቋቋም ሚሊዮኖችን ከድህነት ለማውጣት በቅቷል፡፡


የኑስ በሁለተኛው የዓለም ጦርነት መሃል 1940 በባንጊላዲሽ ቤተሰቦቹ ከወለዷቸው 9 ልጆች መካከል 3ኛው ሆኖ ወደዚህ ምድር መጣ፡፡ በ20 ዓመቱ የመጀመሪያ ድግሪ፤ በ21 ዓመቱ የማስተርስ ድግሪ እንዲሁም በ31 ዓመቱ የዶክትሬት ድግሪውን በኢኮኖሚክስ ጨርሷል፡፡


"ትልልቅ ኢኮኖሚያዊ ሃሳቦችን ባስተምርም በርሃብ ለሚጠቁ ዜጎች ወዲያው ምንም ጠብ የሚል ነገር አለመኖሩ ያስቆጨኛል" የሚለው የኑስ፤ በ1976 አስተማሪ ሆኖ በሚያገለግልበት ዩኒቨርስቲ አካባቢ በሚገኝ ሰፈር ውስጥ ወክ በሚያደርግበት ወቅት በቀርከሃ ንግድ የተሰማሩ የሰፈሩ ድሃ ሴቶች ቀርከሃ ለመግዛት አራጣ እንደሚበደሩ እና ያገኙትን ገቢ በአብዛኛው ላበዳሪ እንደሚከፍሉ ይመለከታል እንዲሁም በተመሳሳይ ባንክ ቤቶች መያዣ ማቅረብ ለማይችሉ ሰዎች ብድር እንደማይሠጡም አወቀ፤ በዚያ ወቅት ለድሆች ገንዘብ ቢሰጣቸው በእምነት እንደሚመልሱ በማመን ያለውን 27ዶላር ለ42 ሴቶች በ2 ሳንቲም ወለድ ያበድራቸዋል፤ ያኔ አነስተኛ ብድር (Microcredit እና Microfinance) አገልግሎትን ሀ ብሎ ጀመረ፡፡


ከባንክ በመበደር ለድሆች ያለ ምንም ወለድ ማበደሩን ቀጥሎ በ6 ዓመት ውስጥ 28ሺ አባላትን ማፍራት የቻለው የኑስ ስራውን ወደ ድርጅት አሳድጎ የመንደር ውስጥ ባንክ ማለትም Grameen Bank አቋቁሟል፤ ማህበረሰቡ ሙስሊም በመሆኑ ብድር ያለመውሰድ እምነት ስለነበራቸው ፈተና ሆኖበት የነበር ቢሆንም በ2007 (ከተቋቋመ በ31ዓመት ውስጥ) 6.38 ቢሊዮን ዶላር ለ7.4 ሚሊዮን ሴት ድሆች ብድር አቅርቧል፡፡ ይሄ ሁሉ ብድር ያለምንም መያዣ እርስ በርስ በመተማመን "Solidarity Groups" ብቻ የተሰጠ ነው፡፡ የግራሚን ፕሮጀክቱ እያደገ በግብርና፤ በአሳ ማርባት፤ በመስኖ፤ በሶፍትዌር፤ በሞባይል እና በኔትዎርክ አገልግሎቶች በመሳተፍ በባንጊላዲሽ ትልቅ የግል ኩባንያ ሆኗል፡፡


የግራሚን ስኬት ዛሬ ላይ 100 ታዳጊ ሀገራት ሌላው ቀርቶ አሜሪካንን ጨምሮ በሌሎች ያደጉ ሀገራት ጭምር ተስፋፍቶ ከ94% በላይ ደንበኞቹን ሴቶቸ በማድረግ ሚሊዮኖችን ከድህነት አላቋል፡፡ በዚህም ተግባሩ ሙሃመድ የኑስ እና ያቋቋመው ግራሚን ባንክ በጋራ የ2006 የዓለም የሰላም የኖቤል ሽልማት አግኝተዋል፡፡ የኑስ በኖቤል ሽልማት ያገኘውን 1.4 ሚሊዮን ዶላር ለድሆች ተመጣጣኝ ምግብ ለሚያቀርብ ድርጅት ማቋቋሚ እና በባንጊላዲሽ ለድሆች አገልግሎት የሚሰጥ የሃይን ሆስፒታል ለማቋቋሚያ አድርጓል::


በአሜሪካዋ ቴክሳስ ግዛት ከ2008 ጀምሮ በዓመት አንድ ቀን በስሙ መታሰቢያ ማለትም "January 14 Muhammad Yunus Day" በተጨማሪም የኑስ ከ20 ሃገራት 50 የክብር ዶክትሬት እና ከ26 ሀገራት 113 ዓለም አቀፍ ሽልማቶችን ተበርክቶለታል፡፡ በ2010 ዓለማችን ካፈራቻቸው 50 ተጽኖ ፈጣሪ ሰዎች መካከል 40ኛው የኑስ ነው፡፡ ዛሬ ላይ የኑስ ጡረታ በመውጣት አለም አቀፍ መድረኮች ላይ በመገኘት ትምህርቶችን በማስተማር ላይ ይገኛል፡፡


የዓለም የተባበሩት መንግስታት አነስተኛ ብድር (Microcredit እና Microfinance) ድርጅትን በየሀገሪቱ በመመስረት በተለይ የሴቶች ድህነትን መቀነስ እንደሚቻል በማመኑ በ100 ድሃ ሀገራት (ኢትዮጲያን ጨምሮ) እንዲስፋፋ አድርጓል፤ ብዙዎቹም ተለውጠዋል የዚህ ሁሉ ባለውለታ ደግሞ የኑስ ነው።


YouTube፦




Facebook፦ https://www.facebook.com/EconomistWasyhun/?modal=admin_todo_tour ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-12-20 07:39:13 የዓለም ባንክ በኢትዮጵያ ለሚከናወኑ ሁለት ፕሮጀክቶች የፈቀደው የ745 ሚሊየን ዶላር ፋይዳ!


የዓለም ባንክ የ745 ሚሊየን ዶላር ድጋፍ የኢትዮጵያን የውጪ ምንዛሬ እጥረት ያቃልላል? የዓለም ባንክ ከድጋፉ መካከል የተወሰነው በሶስተኛ ወገን የሚተገበር የፕሮጀክት ፈንድ ነው ሲል ምን ማለቱ ነው?


ይህንን በተመለከተ የሚከተለውን ትንታኔ አዘጋጅቻለሁ እስከመጨረሻው ተከታተሉት

ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-12-19 22:20:00 የዓለም ባንክ በኢትዮጵያ ለሚከናወኑ ሁለት ፕሮጀክቶች የፈቀደው የ745 ሚሊየን ዶላር ፋይዳ!


የዓለም ባንክ የ745 ሚሊየን ዶላር ድጋፍ የኢትዮጵያን የውጪ ምንዛሬ እጥረት ያቃልላል? የዓለም ባንክ ከድጋፉ መካከል የተወሰነው በሶስተኛ ወገን የሚተገበር የፕሮጀክት ፈንድ ነው ሲል ምን ማለቱ ነው?


ይህንን በተመለከተ የሚከተለውን ትንታኔ አዘጋጅቻለሁ እስከመጨረሻው ተከታተሉት

ክፈት / አስተያየት ይስጡ