ጤና ዓዳም- Tena Adam

2022-09-01 07:50:20 የጨጓራ ህመምና አመጋገብ

ጨጓራ ህመም (peptic ulcer disease ...PUD) የጨጓራችን እና የላይኛዉ አንጀት መቁሰል ሲሆን ከቀላል ማጋሳት እስከ አንጀት መበሳትና ከፍተኛ አደጋ ሊያደርስ የሚችል የብዙ ሰዎች ህመም ሲሆን በአግባቡ ህክምናና ጥንቃቄ ከተደረገ ከ6- 8 ሳምንታት ዉሰጥ የአንጀት ቁስሉ ሊድን ይችላል። በዋነኝነትም ህመሙን ከሚያስከትሉ ምክንያቶች መካከል አንዱ እና ዋነኝው የጨጓራ በክቴሪያ ነው ።

የጨጓራ ህመም ምልክቶች

ቀላል ህመም ምልክቶች

የማቃጠል የሆድ ህመም ፣
ከ2-3 ሰዓት ምግብ ከተመገቡ በኋላ ሆድን ምቾት መንሳት ፣
የምግብ ያለመፈጨት ስሜት ፣
የምግብ ፍላጎት መቀነስ
ማቅለሽለሽ ፣
ማጋሳት እና ማታ ላይ እና በባዶ ሆድ ሰዓት ላይ የሚባባስ የሆድ ሀመም

ከባድ ህመም ምልክቶች

ድንገተኛ የሚወጋ የህመም ስሜት (Sharpe and increasing type of pain)
የሆድ ህመም
ደም ወይም ቡና ቀለም ያለዉ ቱከት ወይም ሰገራ

ጨጓራ ህመምተኞች ማድረግ ያለባቸው ነገሮች

ቅመም የበዛባቸዉ ምግቦች ቀይ ስጋንም ጨምሮ ማስወገድ አለባቸዉ።
በአንዴ ከመመገብ ትንሽ ትንሽ ብዙ ጊዜ መመገብ
ሲጋራ ፣ ቡና ፣ አልኮል እና ለስላሳ መጠጦች
ቲማቲም እና ሲተረስ አትክልቶች (ሎሚ ብርትኩዋን)
ጭንቀት መወነስ
ሊተኙ ሲሉ ከ2-3 ሰዓት በፊት አለመመገብ
በቀን ቢያንስ 30 ደቂቃ ሰፖርት መስራት
የታዘዙ መዳኒቶችን በአግባቡ በመዉሰድ
ምግብን ተረጋግቶና በደንብ አኝኮ መመገብ
ማሰታገሻ መዳኒቶችን አብዝቶ አለመጠቀም እናቨ ነጭ ፣ ዳቦ ፣ ፓስታ ፣ ሞኮሮኒ የመሳስሉ ምግቦችን መቀነስ ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-08-26 14:54:54 ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-08-26 14:54:53 ሰላም እንደምን አመሻችሁ ፤ ዛሬ በተለምዶ ጭርት (Tinea corporis) ስለሚባለው በሽታ ይዤላቹ ቀርቢያለሁ

ጭርት ምንድን ነው?

- ጭርት (tinea corporis) የምንለው በፈንገስ አማካኝነት የሚመጣ፣ በሁሉም የእድሜ ክልል የሚከሰት ሲሆን ከሰው ወደ ሰው፣ ከእንስሳት ወደ ሰው የሚተላለፍ ፣ በንክኪ የሚተላለፍ የላይኛውን የቆዳ ክፍል የሚያጠቃ በሽታ ነው።

ከየት ሊይዘን ይችላል?

-በበሽታው ከተያዙ ሰዎች፣ከተለያዩ የቤት እና የዱር እንስሳቶች፣ ከአፈር ሊሆን ይችላል። በተለይ ከሰው ወደ ሰው የሚተላለፈው በበሽታው የተጠቀመበትን እንደ ፎጣ፣ አልጋ ልብስ፣ ካልሲ፣ የፀጉር ማበጠሪያ በጋራ መጠቀም እና ንክኪ መፍጠር ዋነኛ መተላለፊያ መንገዶች ናቸው።

አጋላጭ ምክንያቶቹስ ምንድን ናቸው?

-ሞቃታማ እና እርጥበታማ ቦታዎች ላይ የሚኖሩ ሰዎች፣ ሰውነትን የሚያጣብቁ ልብሶችን መልበስ፣ ደካማ የበሽታ የመከላከል አቅም ያላቸው ሰዎች፣ የስኳር በሽታ ያለባቸው ሰዎች፣ ከመጠን በላይ ላብ የሚያልባቸው ተጋላጭ ሊሆኑ ይችላሉ።

ምልክቶቹስ?

-አንድ ሰው ተጋላጭ ከሆነ በዃላ ከ4-14 ቀን ምልክት ሊያሳይ ይችላል። በሰውነት ላይ ክብ ክብ የሆነ ፣ ጠርዝ ጠርዙ ቀላ ያለ (erythematous)፣ የማሳከክ ስሜት ሊኖረው የሚችል እየሰፋ የሚሄድ እንደ ቅርፊት (scaly)፣ የተሰነጠቀ (cracked) የሚመሰስል ነገር ሊወጣ ይችላል።

ምርመራዎቹስ

-የህክምና ባለሙያው በቆዳ ላይ የወጣውን ነገር አይቶ እንደ አስፈላጊነቱ ከቆዳ ላይ ናሙና በመውሰድ በቤተ ሙከራ በmicroscope በመታገዝ ፈንገስ መኖር አለመኖሩን ሊያረጋግጥ ይችላል።

የሚያመጣውስ መዘዝ?

-በተለይ ደካማ ዠበሽታ የመከላከል አቅም ያላቸው ሰዎች ለምሳሌ (HIV ህመምተኞች፣ የካንሰር ህክምና የሚወስዱ) በቶሎ በሽታውን ለማስወገድ ሊቸገሩ ይችላል።

-የሚያሳክክ፣ የተቆጣ እና የቆዳ መሰንጠቅ ሲኖር ለሌላ ባክቴሪያ ኢንፌክሽን (secondary bacterial infection) ሊጋለጡ ይችላሉ።

አእዴት መከላከል እንችላለን?

-የግል እና የአካባቢ ንፅህናን መጠበቅ

-ሰውነታችነንን ከታጠብን በዃላ በንፁህ ፎጣ ወይም ጨርቅ በደንብ ማድረቅ

-የግል መጠቀም ያልብንን ነገሮች በጋራ አለመጠቀም

-በተቻለ መጠን በዚህ በሽታ ከተበከሉ እንስሳት ንክኪ አለመፍጠር፣ በአካባቢያችን የታመሙም እንስሳት ካሉ የእንስሳት ሀኪም ጋር በመውሰድ ማሳከም ተገቢ ነው።

ህክምናውስ?

-እነደ ወጣበት ቦታ እና ስፋት የሚወሰን ሲሆን በቦታው ላይ የሚቀባ ፀረ ፈንገስ ወይም የሚዋጥ ፀረ ፈንገስ በሀኪም ሊታዘዝ ይችላል።


ዶ/ር ኤርሚያስ ማሞ ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-08-26 11:49:48 ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-08-26 11:49:41 ዛሬ ምን ገጠመኝ መሰላችሁ : የሁለቱ አመት ህፃን ልጅ ናት:: ለሰባት ቀናት በአፍ በአፍንጫዋ ደም ትተፋለች እንዲሁም በሰገራም የጦቀረ ደም እንደሚወጣ ነገሩን።
.
ህፃን እንደ ወረቀት ነጭ የሆነች ስትሆን። እኛም ለምን ሰባት ቀናት ቆያቹ ስንላቸው ይቆማል በራሱ ብለን አሉ። ቀጥለንም ወዲያው የመጠጥ ውህ ምን እንደሚጠቀሙ ስንጠይቅ የምንጭ ውሃ እንደሆነ እና ምንም አይነት የማጣሪያ መንገድ እንደማይጠቀሙ ነገሩን።
.
ወድያው አልቅጥ ይሆናል ብለን የቀዶ ህክምና ካማከርን በኃላ ወዲያው ወደ ህክምና ወስደው ሲመለከቱ ትልቅ አልቅጥ ከተለጠፈበት አወጡ። ቀጥሎም ብዙ ደም ስለፈሰሳት የታካሚዋ የደም አይነት ተፈልጎ ተሰጣት ።ፈጣሪ ይመስገን ታካሚዋም ተረፈች እኔም ለምን ትንሽ ስለ አልቅጥ ትል ትንሽ ጀባ አልላችሁም።
.
leech ወይም አልቅጥ በውሃ ወስጥ የሚኖር የትል አይነት ሲሆን፡፡ ከሌሎቹ ተመሳሳይ የውሃ ትሎች የሚለዩት ባህሪዎች የፊት እና የኋላ መጣጭ ጥርሶች ሲኖሩት ፣ የተከፋፈለ የአካል ክፍሎቹ ሲኖሩት የሰውነት ጡንቻዎቹ በቀላሉ እንዲለጠጥ እና ማንኛውንው የሰው ወይም የእንስሳ አካል ላይ ተጣብቆ ደም እነዲጠጣ ይረደዋል። ህይ አልቅጥ ለማደግ እና ለመራባት የእንስሳት ደም ይፈልጋል ።
.
አልቅጥ ትል በየትኞቹ ውሃ ውስጥ ይገኛል?
.
በተለምዶ በሐይቆች ፣ በኩሬዎች ፣ በምንጮች ፣ በትንሽ ጅረቶች እና በኩሬዎች ውስጥ ይገኛሉ ።
.
እንዴት እንስሳትን ወይም ሰውን ይይዛል?
.
በአብዛኛው ጊዜ በአልቅጥ የተበከለ ውሃ ከብቶች በሚጠጡበት ጊዜ :እንዲሁም ልጆች አልቂጥ ባለበት ውሃ ሲዋኙ ወይም ሲያልፋ በተጨማሪ ውሃ ሳያጣሩ አልቅጥ ያለው ውሃ ለመጠጥነት በሚጠቀሙ ቤተሰቦች ላይ በዋነኛነት ይከሰታል። አልቅጦች አጋጣሚውን በሚያገኙበት ጊዜ በጠንካራ ጥርሶቻቸው ከነከሱ በኃላ የቻሉትን ደም ከመጠጡ በኃላ የሚበቃቸውን ያህል ከጠጡ በኃላ ከያዙት አካል ለይ ይወድቃሉ።
.
አልቅጥ ለህልፈት ህይወት ሊያስከትል እንደሚችል በቅጡ ያውቃሉን?
.
አልቅቶች ወድያው ካልተነቀሉ በእንስሳ ወይም በሰው ላይ ምን አይነት ገዳት ሊያስከትሉ ይችላሉ?
.
የሚያስከትሉት ጉዳት በአጋጣሚ በነከሱት ቦታ የሚወሰን ቢሆንም በዋነኛነት የደም መፍሰስ ሲያስከትሉ።በአጋጣሚ ሆን በመተንፈሻ አካል ላይ ከተጣበቁ ከማድማት ባለፈ የአየር መተንፈሻ በመዝጋት ትንፋሽ አሳጥተው እስከ ህልፈተ ህይወት ሊያስከትሉ ይችላሉ።
.
አልቅጥ በጥርሳቸው ደም ከመምጣታቸው በተጨማሪ ከምራቃቸው የሚለቁት ኢንዛይም ሂሩዲን እንደ ደም ማቅለጫ መድሃኒቶች አይነት ባህሪ ስላለው ከተጣበቁት አካል ላይ ደም እንዲፈስ ሲያደርግ በአስቸኳይ አልቅጡ ካልተወገደ ብዙ ደም በማፍሰስ እንስሳቱን ወይም ሰውን
የደም ማነስ ከፋ ካለም ሾክ በማምጣት ህይወት የማሳጣት አደጋ ያመጣል ፡፡ ይህ ሂሩዲን የሚባል ኢንዛይም አልቅጡ ከተወገደ በኃለ እራሱ ለተወሰነ ጊዜ የደም መፍሰስ ሊያስከትል ይችላሉ ።
.
እንዴት መከላከል እና ማስለቀቅ ይቻላል?
.
የተጎዱ እንስሳትን በኬሚካሎች ማከም ወይም ተውሳኮቹን በእጅ በማስወገድ ወይም የhirudincidal ኬሚካሎችን በመተግበር እንዲሁም የውሃ አካላትን ከአልቅጦች ነፃ ማድረግ፡፡
.
በተጨማሪም ውሃ የማጥለያ መንገዶችን መጠቀም እንደነጠላ ባሉ እንዲሁም አፍልቶ መጠጣትን መንገዶች መጠቀም ቀላሎቹ መንገዶች ሲሆኑ።
.
ቤተሰብ ልብ ሊል የሚገባው ነገር ቢኖር አልቅጡ የሚታይ ከሆነ ሳይቆረጥ አንደ ሎሚ ባሉ ነገሮች በመጠቀም ማላቀቅ የሚችል ሲሆን። በውስጣዊ አካላት በሚሆንበት ጊዜ ለምሳሌ በአፍንጫ በመተንፈሻ አካል በአንጀት ወዘተ ከሆነ ወዲያው ወደ ጤና ተቋም በመሄድ ማስወጣት እና ከፍተኛ የደም መፍሰስ ካለ ተመሳሳይ የደም አይነት ሊወስዱ ይችላሉ። አልቅጥ በአንድ አንድ ሃገራት ለባህላዊ ህክምና ይጠቀሙበታል።
.
አንብበው ሲጨርሱ ለወዳጅ ዘመድዎ በቀናነት ሼር ያድርጉት
መልካሙን ሁሉ ተመኘው

ዶ/ር መሐመድ በሽር የህፃናት ሐኪም
Via: hakimethio ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-08-23 17:38:10 ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-08-23 17:38:00 ሰሞንኛው ውዝግብ በታሪክ….
(ዶ/ር ዳዊት መስፍን፤ የማህፀንና ፅንስ ስኜሻሊስት)

ጊዜው 1945 እንደ አውሮፓውያን አቆጣጠር ቤውላ ሃንተር ትባላለች። በትውልድ አሜሪካዊት የሎሳንጀለስ ነዋሪ ስትሆን በአለም ረጅም ጊዜ የፈጀውን እርግዝና በመያዝ ስሟ በ ታይም መፅሄት ሰፍሯል።

ቤውላ እንደ ሀኪሟ ዶ/ር ቤልዝ ገለፃ period መጨረሻ ያየችው February 10 ሲሆን እርግዝናዋ አንድ እርጉዝ ትወልዳለች ተብላ ከምትጠበቅበትን 40 ሳምንት (280 ቀን) ከ100 ቀናት በላይ በመቆየት በ 375ኛው ቀን ይህም ማለት 1 አመት ከ 10 ቀን በማሳለፍ February 21 ፔኒ ዲያና የተባለች የ3.14 ኪ.ግ. ጤናማ ሴት ልጅ መገላገሏን Time Magazine ዘግቧል።

በሀገራችንም ሰሞንኛው ውዝግብ እየፈጠረ ያለው የ18 አመት እርገዝናስ እንዴት ይሆን ብለው የጠየቁም የትዬለሌ ናቸው፤

ይህንን ጉዳይ ከሚያመጡ ነገሮች ውስጥ እንደ አበይትነት የሚጠቀሰውን የውሸት እርግዝና
(Pseudocyesis) በጥቂቱ ልላችሁ ወደድኩ…

የውሸት እርግዝና (Pseudocyesis)

ማርገዝ ለአንድ ጥንዶች ወይም ወላጆች እጅግ በጣም ደስታን የሚጭር ጊዜ ሲሆን በተለይ ደግሞ ታስቦ እና ታቅዶ የተረገዘ እርግዝና የበለጠ ይሆናል።

አንዳንድ ጊዜ ግን ሴቶች pseudocyesis (በጣም በትንሹ ደግሞ ወንዶች ላይ … Couvade syndrom የሚሰኘው) ሳያረግዙ ከብዙ ነገሮች አንፃር አርግዣለሁ ብሎ ማሰብ በታሪክ አዲስ ክስተት አይደለም።

ምን ይሆን ምክንያቱ

ባብዛኛው ጊዜ ይህ አይነት አርግዣለሁ ብሎ እራስን ማሳመን ምክንያቱ ይህ ነው መባል የማይቻም ሲሆን ነገር ግን የሚከተሉት ነገሮች እንደ መላምት ይጠቀሳሉ:-

እጅጉን ማርገዝ መፈለግ ይህ ከብዙ ነገሮች አንፃር የመጣ ፤ ለምሳሌ
ብዙ ጊዜ ለማርገዝ ሙከራ እየተደረግ እንቢ ሚላቸው ሴቶች ላይ
በተደጋጋሚ ውርጃ የሚያጋጥማቸው
ወደ ማረጥ እየቀረቡ ነገር ግን ማርገዝ የሚፈልጉ ላይ

እጅጉን ማርገዝ አለመፈለግ ነገር ግን ሁሌም አርገዣለሁ ብሎ መጠርጠር እና ማሰብ

እነኚህ ከላይ የተጠቀሱት ሁናቴዋች ወይም ስሜቶች ሴቲቱ በአካሏ ላይ የእርግዝና ምልክቶች ያሉ እንዲመስላት ያደርጋል።

በነኚህ ምልክቶች ምክንያት የሴቲቱ ጭንቅላት እርግዝና እንዳለ በማመን እርግዝና ላይ ከመጀመሪያ ጀምሮ አስተዋፅዎ ያላቸውን በጭንቅላት የሚመነጩ ንጥረ ቅመሞች እንዲመነጩ በማድረግ ትክክለኛ የሚመስሉ የእርግዝና ምልክቶች እንዲሰሟት ያደርጋል።

ሊታዩ የሚችሉ ስሜቶች

የወር አበባ የተዛባ መሆን ፤ በጣም ማነስ ወይም እስከጭራሹ አለማየት

ጡት መጨመር እና የህመም ስሜት፤ አንዳንዴም ወተት እስከማውጣት መድረስ

ማቅለሽለሽ እና ማስታወክ

ሆድ እያበጠ እና እየጨመረ መምሰል

እንቅስቃሴ ያለ መምሰል እና ኪሎ መጨመር

ምጥ አለኝ ብሎ ሆስፒታል እስከ መሄድ እስከ መድረስ ሊሆኑ ይችላሉ

ሊደረጉ የሚችሉ ምርመራዎች

የእርግዝና ምርመራ:- የሽንት እርግዝና ምርመራ እርግዝና እንደሌለ ያሳያል

አልትራሳውንድ:- ምንም አይነት ፅንስ እንደሌለ ያሳያል

ህክምናውስ

⁃ ብዙን ጊዜ እርግዝና ለሚፈልግ እና በጣም ለጓጓች ሴት እርግዝና የለሽም ማለት በጣም የሚያበሳጭ ነገር ስለሚሆን በተቻለ አቅም ስላለው ሁኔታ ተረጋግቶ እና አረጋግቶ መንገር ተገቢ ነው።

⁃ ቢቻል በስነልቦና ሀኪም ቢነገራቸው እና ቀጣይ ያሉ ክትትሎች ቢያደርጉ ይመከራል። ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-08-22 14:10:04 ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-08-22 14:09:51 ለምፅ | Vitiligo

ለምፅ ከተወለድን በኋላ የሚከሰት (acquired) የቆዳ ቀለም ባለመመረቱ ምክንያት የሚመጣ የቆዳ ህመም አይነት ነው

ለምፅ በንክኪ አይተላለፍም

ለምፅ ከህጻናት ጀምሮ በማንኛውም የእድሜ ክልል ውስጥ በሚገኙ ግለሰቦች ላይ ሊታይ ይችላል

ለምፅ በምን ምክንያት ይከሰታል?

ምክንያቱ ይሄ ነው ተብሎ በእርግጠኝነት መናገር ባይቻልም ፤ የተለያዩ መላምቶች እንደምክንያት ይጠቀሳሉ፤ከነዚህም መካከል "የሰውነታችን በሽታ የመከላከያ ስርአት (immunity system) የራሳችንን የቆዳ ቀለም አምራች ህዋሳትን(melanocytes) በሚያጠቃበት ጊዜ የሚከሰት የቆዳ ህመም ነው" የሚለው መላምት በይበልጥ ተቀባይነት አለው።

በዚህም ምክንያት ለምጽ በተመሳሳይ ሁኔታ ከሚከሰቱ ሌሎች ህመሞች (autoimmune diseases) ጋር ተያያዥነት አለው ተብሎ ይታሰባል ፤ ለምሳሌ ከየስኳር ህመም፣ የእንቅርት ህመም (autoimmune type)፣ ላሽ (alopecia areata)....

ለምፅ ከጭንቀት (emotional stress)፣ ከእርግዝና፣ ከአደጋ ጋር ተያይዞ ሊከሰት ይችላል

የለምፅ ምልክቶች

ለምጽ ያለበት ቦታ ወደ ነጭነት የሚያደላ ቀለም ሲኖረው ከዚህ ውጪ ማሳከክ ወይም ቦታው ላይ ቅርፍቶች መኖር የለምጽ ባህሪ አደለም

በማንኛውም የቆዳችን ክፍል ላይ ሊከሰት ይችላል

ለምፅ አንድ ቦታ ላይ ብቻ (focal)፣ በግራ ወይም በቀኝ የሰውነት ክፍል ብቻ (segmental) ወይም አብዛኛው የቆዳችኝ ክፍል ላይ ሊከሰት ይችላል

የለምፅ ህክምና

የህክምናውን አይነት የሚወስኑ ሁኔታዎች ፦
የህመሙ ጥንካሬ (severity)
እየተስፋፋ መሆኑ ወይም ባለበት መቆሙ
የህክምናው በቀላሉ መገኘት እና የህመምተኛው የመክፈል አቅም...

የህክምና አይነቶች
የሚዋጥ
የሚቀባ
Phototherapy (ሰው ሰራሽ ወይም የተፈጥሮ ብርሀንን በመጠቀም የሚሰጥ ህክምና)
Excimer laser
የቀዶ-ጥገና (surgery) ህክምና

የማንጣት ህክምና (depigmentation)
አብዛኛው የሰውነት ክፍል በለምፅ ከተጠቃ እና ለማከም አስቸጋሪ ከሆነ ጤነኛውን የቆዳ ክፍል በማንጣት የማመሳሰል ሂደት ነው (Michael Jackson ይህ ህክምና ተደርጎለታል)

ስለህክምናው ሂደት ማወቅ ያለብን

ህክምናውን ከጀመርን በኋላ የህክምናውን ውጤት ለማየት ከ 2-3 ወር ሊፈጅ ይችላል

ጠቅላላ ህክምናው ወራትን የሚፈጅ በመሆኑ ያለማቋረጥ መከታተል ያስፈልጋል

ህክምናው ከተጠናቀቀ በኋላ ለምፁ እንደገና ሊመለስ ይችላል

ከንፈር ላይ፣ጣት ላይ እንዲሁም ከቆዳው በተጨማሪ ፀጉርም አብሮ ነጭ ከሆነ የመዳን እድሉ ዝቅተኛ ነው

ለምፅን ባንታከምስ?

ለምፅ ከፍተኛ የሆነ የስነ-ልቦና ጫና ያሳድራል
እየሰፋ ሊሄድ ይችላል
ቆዳችን በፀሐይ ጨረር እንዲጠቃ ሊያረግ ይችላል (ፀሐይ መከላከያ/sunscreen መጠቀም ያስፈልጋል)

በመጨረሻም

ከቆዳ ሐኪም ውጪ የተሰሩ ቪድዮችን አይተን ወይም የቆዳ ሐኪም ሳናማክር መድሀኒቶችን ገዝተን ባለመጠቀም ቆዳችንን ከተጨማሪ ጉዳት እንከላከል

ዶ/ር ዮሐንስ ታደሰ ፤ የቆዳና አባላዘር ህክምና ስፔሻሊስት ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-08-21 12:05:06 ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን በምግብ መከላከል፣ መቆጣጠርና ማከም (Food as medicine to prevent and reverse chronic diseases)

በአለም አቀፍ ደረጃ ምንም እንኳን የመድኀኒት ህክምና እየዘመነና እየተመደበለት ያለው የገንዘብ መጠን ቢጨምርም በመድሀኒት ህክምና ብቻ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን ማከም ከባድ ፈተና ውስጥ ወድቋል ወይም የሚጠበቀው ያክል ውጤታማ ሊሆን አልቻለም
ይህንን የሚያረጋግጥልን በአለም አቀፍ ደረጃ በየዓመቱ ከሚከሰት 55 ሚሊዮን ሞት ውስጥ 70% የሚሆነው ተላላፊ ባልሆኑ በሽታዎች ምክንያት ነው ጥናቶች እንደሚያሳዩት ከሆነ ባለፉት ሶስት አስርት ዓመታት ውስጥ በልብና የደም ቧንቧ በሽታዎች (CVD) ምክንያት የሚከሰት ሞት ከ 40% በላይ ሲጨምር በስኳር በሽታ ምክንያት የሚከሰት ሞት ደግሞ በ93% ጨምሯል (Physicians Association for Nutrition – PAN, 2021)

ተላላፊ ካልሆኑ በሽታዎች ውስጥ በልብ ሕመም፣ በስትሮክ እና በስኳር በሽታ ከሚሞቱት ሰዎች መካከል ግማሽ ያህሉ ጤነኛ ባልሆነ ምግብ ወይም የምግብ ስርአት ምክንያት ነው

በአንጻሩ ደግሞ ጤነኛ ምግብ (የምግብ ስርአትን) መከተል እንደ ዓይነት 2 የስኳር በሽታ፣ ከመጠን ያለፈ የሰውነት ክብደት መጨመር ፣ የልብ ህመም ፣ ካንሰር ፣ ስትሮክንና ሌሎች ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን መከላከል፣ መቆጣጠር ፣ ማከም ወይም ህክምናውን ውጤታማ ለማድረግ ትልቅ ድርሻ እንዳላው ጥናቶች አመልክተዋል

በ2018 LIFE LINE SCREENING-How Healthy Eating Prevents Disease በሚለው ሪፓርታቸው እንዳመለከቱት ከሆነ ቀለል ያሉ የአኗኗር ዘይቤን በመተግበር በተለይም ጤነኛ ምግብ (የምግብ ስርአትን) በመከተል እስከ 80% ድረስ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን የመከላከል አቅም እንዳለን አመልክተዋል

ይህንን ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን በምግብ የመከላከል እና የመቀልበስ አቅም the power of nutrition in disease prevention and treatment በማለት ይገልጹታል

Muluken Fekadie (Asst. Prof. of Biochemistry)

via: HakimEthio ክፈት / አስተያየት ይስጡ