Muhammed Computer Technology (MCT)

2023-03-24 21:19:53 አምስቱን የፈጠራ ሂደቶች ያውቋቸዋል?
================
የመፍጠር አቅማችንን የሚያሳድጉትን እነዚህ አምስት ነጥቦች ይመልከቷቸው

አዲስ ነገር ስለመፍጠር ወይም ስለመስራት ሲነሳ ምንም የመፍጠር ሙድ ውስጥ አይደለሁም፣ ዛሬስ መፍጠር ተስኖኛል፣ ሌሎች ከእኔ በላይ የመፍጠር ፀጋ አላቸው የሚሉ ተደጋጋሚ ምክንያቶች ከብዙዎች ይሰማል፡፡ ይሁን እንጂ መፍጠር የሚለው ጉዳይ ከዚህ የላቀ እይታ እና ትንታኔ የሚያስፈልገው ፅንሰ ሃሳብ ነው፡፡ ፈጠራ እንደብዙዎች እምነት ዝም ብሎ የሚከሰት ወይም የሚሆን ነገር ሳይሆን ከነበረው አሰራር ጋር አዲስ ሃሳብ በማገናኘት የሚከናወን የአዕምሮ ቅንብር ወይም የመረዳት ሂደት ነው፡፡

ሁላችንም በዕለት ተዕለት ህይወታችን እና የኑሮ እንቅስቀሴያችን ላይ አዲስ የፈጠራ መፍትሄና ውሳኔ የሚስፈልገው ጉዳይ አጋጥሞን ይሆናል፡፡ ለዚያም ጉዳይ የራሳችንን የፈጠራ ውሳኔ አሳልፈን በጎም ይሁን መጥፎ ውጤትን በፀጋ ተቀብለናል፡፡ መፍጠር ሁላችንም ውስጥ የሚገኝ ፀጋ እንደመሆኑ መጠን በተለያዩ መንገዶች ልናበለፅገውና ለእናሳድገው እንችላለን፡፡

ከዚህ ጋር ተያይዞ ከብዙ አስርት አመታት በፊት በጀምስ ዌብ ያንግ የተደረሰው አምስቱ የፈጠራ ቴክኒኮች የሚለው እይታ በዓለማችን ለተፈጠሩ አዳዲስ ሃሳቦች ትልቅ አስተዋፆኦ እንደነበረው ብዙዎች ይጠቅሳሉ፡፡ በተለይም የመፍጠር ሂደትን (creative process) በማብራራት በኩል የቢዝነስ ሰዎች፣ የገበያ ስትራቴጂስቶች እና ሌሎች ባለሙያዎች እስካሁን ድረስ እንደሚጠቀሙበት ይነገራል፡፡

እንደ ጀምስ ዌብ ያንግ ትንታኔ ከሆነ የመፍጠር ሂደት የሚባለው ነገር፤ አንድ ቀድሞ የነበረ ሃሳብ ላይ ወይም እይታ ላይ አዲስ ግንኙነት የመፍጠር ስራ ነው፡፡ ብዙዎቻችን እንደምናስበው ፈጣሪ መሆን ወይም ፈጠራ ከአዲስ ሃሳብ ጋር መምጣት ብቻ ሳይሆን፤ በዙሪያችን ካሉ እና ከነበሩ ሃሳቦች ጋር ሌሎች ሃሳቦችን ማቆራኘትና ማስተሳሰር ነው፡፡ ይህም በመሆኑ በእያንዳንዳችን ውስጥ የተሟላ የመፍጠር አቅም ይገኛል፡፡ ታዲያ አንዳንዶች በፍጥነት የመፍጠር አቅም ኖሯቸው የሌሎች ደግሞ ዘገምተኛ ከሆነ በቀጥታ የሚያያዘው ከላይ የተጠቀሱትን አምስቱን የፈጠራ ሂደቶች በሚገባ ካለማካሄድ ሊሆን ይችላል፡፡

5ቱ የፈጠራ ሂደቶች የሚከተሉት ናቸው፡፡

1. Preparation Stage

ሃሰብ ከየትም ሊመጣ ይችላል፡፡ ነገር ግን አብዛኛውን ጊዜ ሃሳብ የሚፈጠረው ከፍጀታ ነው፡፡ በዙ ነገር ላይ በመሳተፍ ጊዜያችንን የምናውል ከሆነ አዳዲስ ሃሳቦች ወደኛ ሊጎርፉ ይችላሉ፡፡ በመሆኑም በዚህ የመጀመሪያ ሂደት ልናደርግ የምንችለው አያሌ መረጃዎችን መሰብሰብና ሃሳቦች ሊያድጉ የሚችሉበትን ጥሩ ከባቢ ማዘጋጀት ነው፡፡ ፈጠራ የተፅዕኖ፣ የመቅዳት እና በዚያ ላይ ደግሞ የራስን ትርጉም የመስጠት ሂደት በመሆኑ ለአዳዲስ ልምዶች እና እይታዎች ራስን ዝግጁ ማድረግ የመጀመሪያው መንገድ ነው፡፡

2. Incubation Stage

በዚህ ሂደት ልናደርግ የምንችለው ከብዙ ቦታ ያሰባሰብናቸውን መረጃዎች እና ሃሳቦች በተለያየ እይታና መነፅር በመመልከት ወደ እንድ የሚመጡበትን ሁኔታ መፍጠር ነው፡፡ የመጀመሪያው ሂደት ራስን ብዙ ቦታዎች በማሳተፍ ከነገሮች ጋር ለመተዋወቅ መሞከር እንደመሆኑ መጠን በሁተኛው ሂደት ደግሞ ሰፊ ጊዜ በመስጠት እነዚህን ጉዳዮች ለማስተሳሰር እና ለማቀናበር የሚሞከርበት ነው፡፡ የኢንኩቤሽን ስቴጅ በረዘመ የማሰላሰል ሂደት ውስጥ የሚያልፍ በመሆኑና ረዥም ጊዜያትን በመውሰዱ የሚሰራ በመሆኑ አንዳንድ ጊዜ ሌሎች ስራዎችን እየሰራን በንቃት ወይም (consciously) ልናከናውነው እንችላለን፡፡ ይህ ሂደት ከሶስተኛው የፈጠራ ሂደት እስከሚደርስ ድረስ የሃሳቦች ህብር የሚፋጩበት እና ለውሳኔም የሚያንደረድረን ነው፡፡
3. Illumination Stage

ረዥም ጊዜ ከሚወስደው የኢንኩቤሽን ስቴጅ በኋላ የምናገኘው ይህ ሶስተኛ ሂደት የeureka ወይም የውጤት ደረጃ ይባላል፡፡ ብዙ የተለያዩ ሃሳቦችና ምልከታዎች ከተተነተኑ በኋላ አንድ ቅርፅ ወይም መልክ ይዘው የሚቀርቡበት ደረጃ ነው፡፡ የኢሉሚኔሽን ስቴጅ ቀድሞ ከነበረው ደረጃ አንፃር እጅግ በፈጠነ እና ባለተጠበቀ ሁኔታ የሚከናወን ሲሆን፤ ይህም የሚሆንበት ምክንያት በኢንኩቤሽን ስቴጅ የሚደረጉት ረዥም የሃሳብ መብላላቶች ወደ አንድ ውጤት መተው ፊት ለፊት በመታየታቸው ነው፡፡

4. Evaluation Stage

ይህ ስቴጅ የምክኒያዊነት ደረጃ ይባላል፡፡ ሶስቱን የመፍጠር ሂደቶች ጨርሰን ስንመጣ ስላረቀቅነው አዲስ ሃሳብ ራሳችንን የምንጠይቅበት ደረጃ ማለት ነው፡፡ በዚህ ሂደት ሃሳባችንን የሚፈትሹ አያሌ ጥያቄዎች ይነሳሉ፡፡ ለምሳሌ ስለሃሳቡ ረቢነት፣ ከዚህ በፊት ስለመሰራቱ፣ አንዳች ለውጥ የሚያስፈልገው ከሆነ እና ከኛ በላይ ያሉ ሰዎች ስለሃሳቡ የሚኖራቸው ግምት የሚሉ የተለያዩ ጥያቄዎች እንዲነሱ ያስፈልጋል፡፡ ይህ ሂደት ከራሳችን ጋር ትግል የምናደርግበት እና ታማኝነታችንን የምንለካበት ደረጃ እንደመሆኑ መጠን የሃሳቡን ክፍተት እና ጉድለት በሚገባ እንድንመለከት እድል ይሰጠናል፡፡ የኢቫሉዌሽን ስቴጅ ለብዙ የፈጠራ ሰዎች የስኬትም ሆነ የውድቀት ቁልፍ በመሆኑ አብዛኛውን ጊዜ የሃሳባችንን ነፀብራቅ በጥንቃቄ መፈተሽ ግድ ይላል፡፡

5. Elaboration (interpretation) Stage

በጀምስ ዌብ ያንግ የፈጠራ ሂደት ውስጥ የመጨረሻው ደረጃ ይህ ስቴጅ ነው፡፡ ኢላቦሬሽን ስቴጅ በአራቱ የመፍጠር ሂደቶች ሲብላላ የቆየውን አዲስ ሃሳብ ለትግበራ የምናዘጋጅበት እና ወደ መሬት የምናወርድበት የመጨረሻው ደረጃ ነው፡፡ ይህ ሂደት ብዙዎቹ የፈጠራ ሰዎች የሚለዩበት ከመሆኑም ባለፈ አያሌ የፈጠራ ሰዎች አምጠው የወለዱትን ሀሳብ መተግበር ተስኗቸው የሚወድቁበትም ወሳኝ ስቴጅ ነው፡፡ ጀምስ ዌብ ያንግ ይህን የፈጠራ ሂደት በአጭሩ ሲገልፀው የቶማስ ኤዲሰንን ታዋቂ ጥቅስ ይጠቀማል “1 percent inspiration and 99 percent perspiration.” በፈጠራ ሂደት ውስጥ 99 በመቶ አቅማችን ሊውል የሚገባው በፈጠርነው አዲስ ሃሳብ ላይ ነው እንጂ ለፈጠራችን መነሻ በሆነው አንድ ፐርሰንት ላይ መሆን የለበትም፡፡
ምንጭ፡ Ideapod እና James Taylor ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2023-03-22 06:23:15 Cloud Storage ምንድን ነው?

ክላውድ ስቶሬጅ የምንለው በኮምፒውተር ወይም በሞባይል ስልክዎት የትኛውም ክፍል ላይ የተቀመጠ ፋይልና ዳታ በሌላ ድርጅት በተዘጋጀ የዳታ ማስቀመጫ ላይ የኢንተርኔት ግንኙነትን በመጠቀም የምናስቀምጥበት ነው፡፡

በአሁን ሰዓት ይሄን አገልግሎት የተለያዮ ድርጅቶች እየሰጡ ሲሆን በዋናነት Microsoft, Google, and Amazon ትልቁን ቦታ በመያዝ የሚጠቀሱ ሲሆኑ ፋይሎችን እና ዶክመንቶችን ለማስቀመጫ ድርጅቶቹ ለመጠቀሚያ የሚያስፈልግ ስም እና የይለፍ ቃል በማዘጋጀት የተወሰኑ ፋይሎችን በነፃ እንዲሁም በክፍያ እንድናስቀምጥ ያደርጋል፡፡

መጠባበቂያ ፋይሎችን እና ዶክመንቶችን ክላውድ ስቶሬጂ አገልግሎትን መጠቀም ፍላጎት እየጨመረ የመጣ እና የተለያዮ ጥቅሞች ሲኖሩት ከነዚህም ውስጥ ፋይሎች ጥብቅ በሆነ ቦታ መቀመጣቸው፣ የምናስቀምጠውን ፋይል ከየትኛውም ቦታና በማንኛውም ኮምፒውተር ላይ ሆነን መጠቀም እንችላለን እንዲሁም የግል ፋይሎቻችን የተቀመጠበት ኮምፒውተር ቢሰረቅ፣ ቢበላሽ ወይም በእሳት ቢቃጠል ካስቀመጥንበት ድርጂት ፋይሎቹን ካለምንም ችግር እናገኛለን፡፡

ባክአፕ ክላውድ በመጠቀም ፋይል እና ዳታ ስናስቀምጥ ኮምፒውተራችን የተገናኘበት የኢንተርኔት ግንኙነት ፍጥነት የሚወስነው ይሆናል ትልቅ መጠን ያላቸውን ፋይሎች ለማስቀመጥ ቀናትን ሊፈጅ የሚችል ሲሆን አገልግሎቱን ለመስጠት Amazon S3፣ Google Mozy እና Microsoft Sky Drive የሚሉ ሶፍትዌሮችን አዘጋጅተዋል፡፡

ማክሮሶፍት ድርጅት ላይ ለማስቀመጥ Sky Driveን በመጠቀም እስከ 25 GB በነፃ ማንኛውም ሰው ማስቀመጥ የሚችል ሲሆን ባጠቃላይ በነፃ ከሰጠን በላይ ለማስቀመጥ ክፍያ የሚያስፈልግ በመሆኑ ክፍያው የሚወሰነው እንደምናስቀምጠው ዳታ መጠን፣ አገልግሎቱን እንደተጠቀምነው ብዛት እንዲሁም የፋይሎቹ ቁጥር ነው፡፡

በተጨማሪም Google ድርጅት ላይ ለማስቀመጥ Google Driveን በመጠቀም እስከ 15 GB በነፃ ማንኛውም ሰው ከስልክዎ ላይ ያሉትን ፎቶና የመሳሰሉት መረጃዎች ማስቀመጥ የሚችል ሲሆን ባጠቃላይ በነፃ ከሰጠን ስቶሬጅ በላይ ለማስቀመጥ ክፍያ የሚያስፈልግ በመሆኑ ክፍያው የሚወሰነው እንደምናስቀምጠው ዳታ መጠን፣ አገልግሎቱን እንደተጠቀምነው ብዛት እንዲሁም የፋይሎቹ ቁጥር ነው፡፡ ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2023-03-21 21:56:29 .......የቀጠለ ከላይ ያለውን ንባብ መጀመሪያ ያንብቡት......
መሪነት ራሱን የቻለ ችሎታም ነው፡፡ ከሚመሯቸው በላይ የላቀ ችሎታን ይጠይቃልና አውቶብስ መንዳት ራሱን የቻለ ችሎታ ነው፡፡ ተቋምን መሾፈርም እንደዚሁ፡፡ የትኛውን ማርሽ በየትኛው ጊዜ ላይ ወስኖ መጠቀም እንዳለበት መረዳት የሚችል፤ የትኛውን ቁልፍ መንካት እንዳለበትና እንደሌለበት ማወቅ የሚችል፤ አቅጣጫን የመረዳት ችሎታ፣ የመኪናውን ባህሪ የመረዳትና ማስተካከል የሚችል ችሎታ ያስፈልገዋል፡፡ አንድ የተቋም አመራርም በተግባር የተፈተሸ ልዩ ልዩ ችሎታዎች ያስፈልጉታል፡፡ ገንዘብ የማስተዳደር ችሎታ፣ ሰው አስተዳድሮ የማሰራት ችሎታ፣ ስሜቱን የመቆጣጠር ችሎታ፣ ውጤታማ ኢንቨስትመንት የማድረግ ችሎታ፣ ተናግሮ የማሳመን ችሎታ፣ የማቀድ ችሎታ፣ የወደፊቱን የመተንበይ ችሎታ፣ እያለ ይቀጥላል፡፡ አንድ አመራር ጥሩ ገንቢ አመለካከት ቢኖረው እንኳን ትክክለኛ ችሎታ በሌለበት ሁኔታ ያለትክክለኛ ትግበራ የሚጠበቀውን ትክክለኛ ውጤት ለማምጣት ያስቸግረዋል፡፡

K- Knowledge…
“It the blind lead the blind, both shall fall in the
ditch”… Jesus Christ
በእርግጥ ችሎታ የሚዳብረው ከማወቅ ነው፡፡ ለአመራርነት የሚያበቁ ችሎታዎችን ለማዳበር በቅድሚያ ስለችሎታዎቹ መሰረታዊ እውቀት ሊኖረው ይገባል፡፡ ሁሉም አይነት እውቀት አይደለም፣ ለትክክለኛ ቦታ የሚሆን ትክክለኛ እውቀት እንጂ፡፡ ይህ ብቻ አይደለም፣ ስለሚመራው ተቋምም ውስጣዊና ውጫዊ ሁኔታዎችን ሊያውቅ ይገባል፡፡ እንዲሁም የሚመራው አንድን የንግድ ተቋም ከሆነ ስለንግድ አሰራር መሰረታዊ እውቀት ያስፈልገዋል፡፡ ብዙውን ጊዜ በአገራችን የድርጅቱ ባለቤት ስለሆኑ ብቻ እንጂ መሰረታዊ የንግድ ‹‹ሀሁ›› እውቀት ኖሯቸው ድርጅታቸውን የሚመሩ ሰዎች ጥቂት ናቸው፡፡

አንድ ሰው የሚመራው የእግርኳስ ክለብን ከሆነ ደግሞ ስለ እግርኳስ መሰረታዊ እውቀትን ሊጨብጥ ይገባል፡፡ የፖለቲካ ፓርቲም ከሆነም ስለፖለቲካና አገራዊ አመራር ትክክለኛ እውቀት ያስፈልገዋል፡፡

ምክንያቱም እውቀቱ ችሎታውን ይወስናል፤ ችሎታውን ተግባሩን፡፡ ተግባሩ ደግሞ ባህሪውን ይቀርፃል፡፡ በመጨረሻም የግለሰቡንና የተቋሙን ውጤት፡፡
ለምሳሌ በአገራችን ያሉ መካከለኛና ከፍተኛ የሚባሉ ኢንተርፕራይዞች በቀጥታ ለመመራት ያለባቸው በቢዝነስ ሁለተኛ ዲግሪ ባላቸው ባለሙያዎች ሲሆን ብዙዎቹን ስንመለከት ግን ይህን ሚዛን አያልፉም፡፡ ለዚያም ነው የሚመሯቸው ተቋሞች ወደ ላይና ወደ ታች ሲሉ የምናያቸው፡፡ በፓርቲም ደረጃ እንዲሁ በፖለቲካል ሳይንስ በቂ ግንዛቤ ያላቸውን አመራሮች ይጠይቃል፡፡ አለበለዚያ አላዋቂ ሳሚ እንዳይሆን ራሳችንን መፈተሽ ይገባል፡፡ ለትክክለኛ ተቋምና ለትክክለኛ የአመራር ቦታ ብቁ የሚያደርግ ትክክለኛ እውቀት!!

E- Experience… ልምድ
“Leadership and (experience) are indispensable to each other”… John f. Kennedy

ከላይ ያሉት የአመራር ችሎታዎች የሚዳብሩት በልምድ እና በልምምድ ውስጥ ነው፡፡ እንዲሁም የአመራርነት ባህሪ በራሱ የልምድ ውጤት ነው፡፡ ከአሁን ቀደም አንድ ሰው ያዳበረው ልምድ ውጤት የማያመጣ ወይም የውድቀት ከሆነ ባህሪውም ይሄንኑ ነው፡፡ በእርግጥ የአመራር ችሎታዎቹም ቢሆኑ ውድቀትን የሚያላብሱ ናቸው የሚሆኑት፡፡ በሥራ ማስታወቂያዎች ላይ ‹‹በዘርፉ ይህን ያህል የሥራ ልምድ›› የሚባለውም ለዚያ ነው፡፡ የአንድን አመራር ልምድ በቀላሉ ለመረዳት ‹‹ከአሁን ቀደም ምን ያህል ድርጅቶች አቋቁመህ ወይም መርተህ ለውጤት አብቅተሃል?›› የሚለው ወሳኝ ጥያቄ ነው፡፡ አንዳንዱ ረጅም ዓመት የመምራት ልምድ ኖሮት ሊሆን ይችላል፡፡ ዋናው ነገር በቦታው ላይ መቆየቱ አይደለም፡፡ ድርጅቱን ከየት አንስቶ የት አደረሰው? የገጠሙትስ ተግዳሮቶች ምን ነበሩ? እንዴትስ በመፍታት ተቋሙን ለውጤት አበቃው? ነው ጨዋታው፡፡ አመራርነት ስልጣን አይደለም ውጤት እንጂ፡፡ ማዕረግ አይደለም፡፡ አፈፃፀም እንጂ ረጅም ዓመታት በመምራት መቆየትም አይደለም ረጅም የሚያስከነዳ ውጤትን ማስጨበጡ ላይ ነው ቁም ነገሩ፡፡

T- Talent… ልዩ ብቃት

“Your are your master, only you have the master key to pen the inner locks!” …Leonardo Davienchi
ይህ የአመራርነት የመጨረሻው ማስተሪ ይሉታል ባለሙያዎች፡፡ መሰጠት እንደማለት ነው፡፡ ታለንት በተፈጥሮ የተሰጠን ሊሆን ይችላል፡፡ በትምህርትና ልምምድም ወደ ማስተርነት የተቀየረም ሊሆን ይችላል፡፡ ከላይ ያሉት ውጤት ተኮር እውቀቶች፣ ውጤት ተኮር ችሎታዎች፣ ውጤት ተኮር አመለካከቶች፣ ውጤት ተኮር ልምዶች በየጊዜው በዳበሩ ቁጥር ግለሰቡ ለዚያ ቦታ የሚኖረው ልቀት ያለው አመራር (Leadership excellence) ወደ ፍፁም ብቃት ይሸጋገራል፡፡ ውጤታማ አመራርነት ለግለሰቡ ቋንቋው፣ ተግባሩ፣ መንፈሱ፣ መሆን ሲጀምር ሊደርሺፕ በራሱ ታለንት ወደ መሆን ተሸጋገረ እንለዋለን፡፡ ለዚህ መሰሉ ሰው ውጤታማ አመራርነትን አውቆት ወይም አስቦበት ሳይሆን ሳያውቀው ሁሉ የሚተገብረው ነው የሚሆነው (autopilot)፡፡ የሊደርሽፕ ማስተሪ ማለት ይህ ነው፡፡ ይሁን እንጂ በአመዛኙ የምናየው የትምህርት ማስተርስ እንጂ ውጤትና ለውጥ ሊያመጣ የሚችል ማስተሪ አይደለም፡፡ ይህ ምናልባት የትምህርት ተቋሞቻችን አንዱ ክፍተት ሊሆን ይችላል፡፡

እናም በየትኛውም ተቋማት ውስጥ ለምንቀጥራቸው አመራሮች እንደመመልመያ መስፈርትም ሆነ መገምገሚያነት እንዲሁም ተተኪ አመራሮችን ወደ ላይ ለማምጣት የ‹‹B ASKET›› መርህን መከተል
እንችላለን በምንመራው ተቋም ውስጥም ልንጠቀምበት እንችላለን፡፡
እንዲሁም በዚህ መርህ ተተኪ አመራሮችን በኮችንግ፣ በስልጠና እንዲሁም ከበላይ ካሉ አመራሮች ስር በመሆን እንዲሰሩ በማድረግ ማብቃት እንችላለን፡፡ በተላዩ የድርጅቱ ክፍሎችና ቅርንጫፎች ውስጥ
በማዟዟር ልዩ ልዩ እውቀትን፣ ልምድንና ችሎታን እንዲያዳብሩ ካደረግን በኋላ ወደ ላይ ማምጣት እንችላለን፡፡
መንፈሳችን ስለወደዳቸው፣ ደስ ስላለን ወይም ስለመሰለን የምነቀጥራቸው ወይም ደግሞ የምንተካው ሰዎች መኖር የለበትም፡፡ ደስ ስላለን ብቻ መኪናችን እንዲነዳልን ቁልፍ ሰጥተን በመኪናው ውስጥ ተሳፍረን የምንሄድ ስንቶቻችን ነን? አናደርገውም፡፡ ተቋምም እንዲሁ ነው፡፡

Join on Telegram

https://t.me/MuhammedComputerTechnology
https://t.me/MuhammedComputerTechnology ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2023-03-21 21:56:29 የስኬታማ አመራሮች ስድስት የዉጤት ሚስጥራዊ ባህሪያት ‹‹BASKET››
===============================
ለአንድ ተቋም የላቀ ውጤታማነት ትልቁን ሚና የሚይዘው አመራሩ ነው፡፡
የአመራሩ ጥንካሬ ወይም ድክመት አንድን ትንሽ ተቋም አይደለም አገርን ያህል ነገር ደካማ ወይም ጠንካራ ሊያደርግ ይችላል፡፡ በተለያዩ ተቋማት ውስጥ ያሉ አመራሮች የሚመሩት ድርጅት አትራፊም ይሁን ትርፋማ ያልሆነ እስከ 40 በመቶ ድረስ ውጤታማነቱን የመወሰን አቅም አላቸው፡፡

አመራሩ የበታች ሰራተኞችን ይቀጥራል፣ ያሰራል፡፡ ድርጅቱ ውጤታማ ባይሆን ተጠያቂው የሚሆነው ስራውን በበላይነት የሚያሰራው ወይም ደግሞ ስራውን የሚሰሩ ሰዎችን የቀጠረው ነው ሊሆን የሚችለው፡፡

ለዚያም ነው አንድ ድርጅት ሲመሰረት አመራሩ ማነው ተብሎ በቅድሚያ መለየት ያለበት፡፡

የምንመራው ተቋም የፖለቲካ ፓርቲ ሊሆን ይችላል፣ የእግር ኳስ ክለብ ሊሆን ይችላል፣ መንግሥታዊ ያልሆነ ድርጅትም እንዲሁ፡፡ በተመሳሳይ መልኩ አትራፊ የንግድ ድርጅትም ሊሆን ይችላል፡፡ ሁሉም እንደ ተቋም ግን የተቋቋመበትና ሊያሳኩት የሚፈልጉት ራዕይና ግብ አላቸው፡፡

ተቋምን ተቋም ከሚያሰኙት አንዱ መለያ ባህሪያቸው ሰርቶ ሊያሳካቸው የሚፈልጋቸው ግልፅ አላማዎች መኖራቸው ነው፡፡ እነዚህን ዳር ለማድረስ ነው እንግዲህ የአመራሩ ሚና በዓለም አቀፍ ደረጃ የምርጥ አመራር ባህሪያት ምንድን ናቸው?

አንድ አመራር ብቃት የ‹‹BASKET›› ፅንሰ ሃሳብን ያሟላ መሆን አለበት፡፡ ሁሉም ሰው መሪ መሆን ቢፈልግም መሪ መሆን የሚችሉት ግን ጥቂቶች ብቻ ናቸው፡፡ መሪ መሆን ችለውም የላቀ ውጤት ማስመዝገብ የሚችሉት አሁንም ጥቂቶች ናቸው፡፡ የእጅግ ውጤታማ ሰዎች አመራሮች አንድ መገለጫዎች ‹‹BASKET›› የተባለውን መስፈርት የሚያሟሉ መሆናቸው ነው፡፡ ‹‹ባስኬት›› ሲባል ቅርጫት ለማለት ተፈልጎ አይደለም፡፡ ምህፃረ ቃል ነው፡፡

[BASKET = Behavior + Attitude + Skill+Knowledge + Experience + Talent]

B- Behavior…ባህሪ!
“Leadership is a potent combination of strategy and behavior. But if you must be without one, be without strategy”… Norman Skhwarzkopf

እንደሚታወቀው አንድ አመራር ስለሚጠበቅበት የስራ ኃላፊነት ሊወጣው የሚያስችለው ባህሪ ሊኖረው ይገባል፡፡ አንዳንዱ መሪ እንኳን ለመምራት ለመመራት የማይሆን ባህሪ ያለው አለ፡፡ እንኳን ሌሎችን ሊመራ ራሱ መሪ የሚያስፈልገው ሰውም አለ፡፡ የመሪነት ባህሪ ራሱን የቻለ ልዩ ገጽታ ነው፡፡ ለዚያም ነው ሁሉም ሰው መሪ መሆን የማይችለው፡፡ ለዚያ ኃላፊነት ዝግጁ የሆነ ባህሪ ሊኖረው ይገባል፡፡ አንድ ሰው በአገራችን ካለው የሊደርሽፕ ተቋምም ሆነ ሐርቫርድ ዩኒቨርሲቲ ገብቶ ቢማር የመሪነት ባህሪ ካልታደለው ወይም ደግሞ በውስጡ ካላዳበረው ውጤታማ መሪ ሊሆን አይችልም፡፡

መኪና ከፈለግንበት ቦታ ሊያደርሰን የሚችለው ጎማ ሲገጠምለት ነው፡፡ አንድ መሪም እንዲሁ የሚመራውን ተቋም ከዳር ማድረስ የሚችለው ለአመራርነት የሚያበቃ ባህሪ ሲገጠምለት ነው፡፡ ከየትኛውም ተቋም ውጤት በስተጀርባ የአመራሮችን ባህሪ እናገኛለን፡፡ ጥሩ ውጤት ያላቸው ከሆነ ጥሩ የአመራር ባህሪ አላቸው ማለት ሲሆን ውጡቱ ደግሞ ከተጠበቀው በታች ከሆነም ባህሪያቸው የዚያኑ ያህል ሆኗል ማለት ይቻላል፡፡

አንድ የእግርኳስ አሰልጣኝ ለአሰልጣኝነት የሚሆን ባህሪ ከሌለው ቡድኑ ውጤት ሊያመጣ አይችልም፡፡ አንድ የፖለቲካ ተቋም /ፓርቲ/ መሪ ፖለቲካዊ መድረክን ወደ ውጤት ለመቀየር የሚያስችል አፈፃፀም ከሌለው በተመሳሳይ መልኩ ፓርቲው እንኳን ምርጫ ተወዳድሮ ሊያሸንፍ አይደለም የራሱን ህልውና ለማስጠበቅ እንኳን ሊሳነው ይችላል፡፡ አንድ የንግድ ተቋም አመራር ለንግድ አመራርነት የሚያበቃ ባህሪ ከሌለው ድርጅቱ አትራፊ ሆኖ ሊዘልቅ አይችልም፡፡ ይህ የሚያሳየን የአመራር ባህሪ እንደየተቋሙ ባህሪ የሚለያይ መሆኑ ነው፡፡
ለዚያም ነው ታክሲ ሲነዳ የነበረ ሹፌር አውቶብሱን መንዳት የሚሳነው፡፡

አውቶብሱን ለመንዳት የሚያስችል ባህሪ ከዳበረ ግን በጥሩ ሁኔታ መንዳት ይችላል፡፡ አንድ ቦታ ለውጤት ያበቃ ባህሪ ለሌላም ሊያበቃ የሚችል ሲሆን አንድ ቦታ ላይ ተፈትሾ ያልሰራ ባህሪ ደግሞ በሌላ ቦታ ላይም ሊራ አይችልም፡፡ ሆኖም ለብዙ ተቋማት ውድቀት ትልቁ ምክንያት ያ ተቋም የሚፈልገውን ልዩ የአመራር ባህሪ ካለመኖር ወይም ደግሞ ካለማዳበር የሚመነጭ ነው የሚሆነው፡፡ ለዚያም ነው አንዳንዴ በአመራር ብቃታቸው ሌላ ቦታ ውጤታማ ሆነው በሌላ ድርጅት ላይ ሲቀጠሩ ድርጅቱን ሊጥሉት የሚችሉት፡፡ ይህም ማለት ባህሪ በየጊዜው የሚዳብር፣ እንደምንመራው ተቋም ባህሪም በአዲስ መልክ የሚሻሻልና ውጤትን የሚወስን አንዱ የመሪዎች ወሳኝ ገፅታ መሆኑን ነው፡፡

A Attitude… አመለካከት

“If your actions inspire others to dream more, learn more, do more and become more, you are a leader” John Quincy Adams

ይህ የመሪዎች ሌላኛው ውጤት ቀያሪ መገለጫቸው ነው፡፡ የመሪዎች ገንቢ አመለካት ለገንቢ ውጤት የሚያበቃ ኃይል አለው፡፡ አንድ መሪ የድርጅቱን ራዕይ የራሱ ራዕይ አድርጎ ከመነሳት ይጀምራል፡፡ አንዳንድ አመራሮች በአንድ ተቋም ላይ ለመሪነት ሲመረጡ ወይም ደግሞ ሲሾሙ የድርጅቱን ራዕይ ላያውቁት ወይም ደግሞ ላያምኑበት ከቻሉ ግለሰቡና ተቋሙ አልተዋወቁምና ከዚህ መሰል አመራር ውጤት መጠበቅ ማለት ከጠራ ሰማይ ላይ ዝናም ይጥላል ብሎ ጥላ እንደመያዝ ነው የሚቆጠረው፡፡ እንዲሁም የትኛውም የንግድ ተቋም ስራውን የሚገዳደሩት ተወዳዳሪ ተቋማት አሉ፡፡ የንግድ ድርጅትን ብንወስድ ከእነሱ ካልተሻለ ሊጥሉት የሚችሉ ተወዳዳሪዎ አሉት፡፡ በንግድ ውስጥ ያለው አማራጭ፣ ወይም መምራት አልያም መውጣት ነው፡፡ ከፊት መሪዎች ውስጥ አንዱ መሆን መቻል አለበት፡፡ የእግርኳስ ክለብንም ብንወስድ እንዲሁ ነው፡፡ የፖለቲካ ፓርቲም ተፎካካሪዎች አሉት፡፡

በመሆኑም የትኛውም ተቋም በአሸናፊነት መንፈስ የተገነባ አመራር ያስፈልገዋል፡፡ ተቋሙ ከሌሎች ተሽሎ የሚገኝ ተቋም እንደሆነና እሱም ያንን በተግባር እውን ማድረግ እንደሚችል የሚያምን፣ ቁርጠኝነቱ ያለው፣ አመራር ያስፈልጋል፡፡ በአንፃሩ ደግሞ ራሱንና ተቋሙን አሳንሶ የሚመለከት አመራር እኩል ውጤት ሊያመጣ አይችልም፡፡

እንዲሁም የድርጅቱ ውጤት የእኔ ውጤት ነው፤ የድርጅቱ ውድቀት የእኔ ውድቀት ነው ብሎ የሚያምን አመራርም ያስፈልጋል፡፡ የትም ቦታ አንድ መሪ ስራውን ቀይሮ ቢወጣ ለሌላ አመራርነት ሊታጭ የሚችለው ከአሁን ቀደም በመሪነት ደረጃ ያመጣቸው ውጤቶች ታይተው ነው፡፡ የመሪው ህልውና በቀጥታ ከተቋሙ ህልውና ጋር ይያያዛል፡፡ ዛሬ ላይ ለውጤት ያበቃ ባህሪ ነገ ሌላ ቦታ ላይ ይኸው ባህሪ አብሮት ይዘልቃል፡፡ ተቃራኒውም እንዲሁ ነው፡፡ በመሆኑም በአመራርነት ደረጃ ላይ እስከተቀመጠ ድረስ የተቋሙ ውጤት የእኔ ውጤት ውድቀቱም የእኔ ውድቀት ነው ብሎ ማመን መቻል ይኖርበታል፡፡ ይህ እንደ መሪ የሚያስፈልግና ለውጤት የሚያበቃ አመለካከት ነው፡፡

S-skill…ችሎታ
“A man who wants to lead the orchestra must turn his back on the crowd!” Mad Lucado ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2023-03-21 20:50:21 ቤክሳኔት

https://t.me/BExANet ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2023-03-21 07:25:23 ለተመራቂ ተማሪዎች ፓወርፖይንት (PowerPoint) ማዘጋጀት እንዴት እንችላለን? ለተመራቂ ተማሪዎች How to prepare PowerPoint Presentation? ከታች ያለው ሊንክ በማየት መጠቀም ትችላላችሁ






ከዚህ በፊት የለቀቅኳቸውን #Videos ዝርዝር እንደሚመለከተው አቅርቤላችኋለሁ! የ #YouTube ለቻናሉ አዲስ ከሆናችሁ #subscribe ማድረግ እንዳትረሱ!
ከዚህ በፊት ያመለጡአችሁ አዳዲስ ቪድዩዎቾ ለማየት ሊንኩን ተጫኑት

ስልክ ለመጥለፍ፣ መጠለፉን ለማወቅ፣ ከጠለፋ ስልካችንን ማውጣት፣ ስልካችን እንዳይጠለፍ ማድረግ እንዴት እንችላለን?
ሊንኩን በመጫን ማየት ይቻላል




ፌስቡካችሁ መጠለፉን ለማወቅ፣ ፌስቡካችንን ከጠለፋ ማውጣት፣ የተጠለፈበትን ቦታ ለማወቅ፣ በስልካችን ገብተን የጠለፈብንን ሰው እንዳይጠቀምበት Logout መዝጋት
ሊንኩን በመጫን በማየት ይቻላል




Delete Format የተደረገ ሜሞሪ፣ ፍላሽ፣ ኮምፒውተር ሀርድዲሰክ ፋይል እንዴት መመለስ እንችላልን HOW TO RECOVER DELRTED DATA Amharic





50 GB በነጻ! ሜሞሪ ሞላብኝ መረጃየ ይጠፋብኛል ብሎ መጨነቅ ቀረ 50GB Free storage በነጻ መረጃችሁን ያስቀምጡ! Amharic(በአማርኛ)






ኢሜይል በሞባይል እንዴት መላክ እንችላለን? በአማርኛ How to send email using Mobile Phone Amharic






ከኮምፒወተር ላይ ያለ ፋይሎችን እንዳይክፍትብንና Delete እንዳይድርግብን በኮምፒውተር፣ በፍላሽ፣ በHard Disk ያሉ ፋይሎችን መደበቅና






እንዴት የኮምፒተር Usersና (Password) በCMD መስበር አንችላለን How to Crack Computer Password?




ፔሮል በማይክሮሶፍት ኤክሴል MS-Excel እንዴት መስራት አንችላለን ክፍል 2 Payroll Part 2






ፔሮል በማይክሮሶፍት ኤክሴል MS-Excel መስራት አንችላለን? ክፍል -1 How to make payroll using Microsoft Excel in amharic






ኮምፕዩተር ፎርማት በፍላሸ ዲሰከ ለማድረግ ፍላሹን እንዴት ቡቴብል ማድረግ እንችላለን! How to Create a Bootable USB Flash Drive





በቫይረስ የተጠቃን ፍላሽ እንዴት ቫይረሱን ማጥፋት እንችላለን?






እንዴት አድርገን በስልካችን ኢሜይል መክፈት እንችላለን? How can we create Email Using Mobile Phone






15GB ነፃ Storage እንዲሁም ወደ Google Drive ፋይል መጫንና ከ ወደ ሌላሰው በኢሜይል(Email) እንዴት መላክ እንችላለን ፋይል ማስቀመጥ ይቻላል?






#Subscribe በማድረግ ምርጥና ወቅታዊ የቴክኖሎጂ ትምህርቶችን ይከታተሉ! ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2023-03-21 07:17:23 ከYoutube ቪድዮ እና ኦድዮ ማውረጃ
ሰላም ጤና ይስጥልኝ
እንዴት ከዩቱብ ቪዲዮ(video)እና ኦድዮ(audio) ያለ ሶፍትዌር እናወርዳለን( dawnload ) እናደርጋለን ቀላል ዘዴ ተከታተሉኝ መልካም ቆይታ።
ስቴፑን ከስር በ ፎቶውም ታገግኙታላችሁ
1.ከስልክ ውይም ከኮምፕውተር ብሮውሰር( browser) ላይ y2mate ብላችሁ ጽፋችሁ search ታደርጋላችሁ
2.dawnload video and audeo from youtube የምልና ከስር በቀይ ሳጥን search or past link here የሚል ይመጣል
3.እዛ ቦታ ላይ የቪድዮውን ሊንኩ past ታደርጋላችሁ
4.ከዛ በተላያየ መየን(size) አማራጭ ይመጣል ከጎን dawnload የሚለውን እንጫናለን
5.ከዛ ዳውንሎድ (dawnlod) የሚል ያመጣል ከዛ ቀጥታ ይወርዳል
6. ኦድዮውንም ቪድዮ ከሚለው ጎን mp3 የሚልለውን ተጭናችሁ ልክ እንደዛው mp3 ይሚለውን ስንጫን ይመጣል።
ሊንኩን በቀጥታ ከፈለጉ ከስር ያለውን ይጠቀሙ
https://www.y2mate.com/en19 ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2023-03-19 13:27:13 ለተመራቂ ተማሪዎች
ሪሰርች ስትሰሩ ከዚህ በታች የጠቀስኳቸው ከከበዷችሁ በምርጥ አቀራረብ ቪዲዮ ይዥላችሁ ቀርባለሁ!
Automatic References
Automatic List of tables
Automatic List of figures
Citation እንዴት እንሰራለን?
በምርጥ አቀራረብ በYouTube ተዘጋጅቶ ለእይታ ዝግጁ ነው ከታች ያለውን ሊንክ በመጫን መመልከትና መማር ትችላላችሁ!





ከዚህ በታች የዘረዘርኳቸው
Automatic Tables of Content.
Page Break እንዴት እንሰራለን? ለሚለው ከታች ያለውን ሊንክ በመጫን ይመልከቱ




~><~~~~
የYouTube ቻናሉን Subscribe በማድረግ ምርጥ ምርጥ ትምህርቶችን ይማሩ!
የ YouTube ቻናል ሊንክ

https://www.youtube.com/channel/UCZBIP6PqUdmmagdTjbyp_AQ

ምርጥ የResearch ቻናል።

ትምህርት እየተማሩ ነው? ወይም ለመማር አስበዋል?
ጥናትና ምርምር(Research) እየሰሩ ነው?
ስለ Research እውቀትዎን ማሳደግ ይፈልጋሉ?
ስለ SPSS ማውቅ ይፈልጋሉ?
የምንረዶት ጉዳይ አለ?

በአማርኛ ና በእንግሊዝኛ በግልጽና ቀላል አገላለጽ ስለ Research ጽንሳ ሀሳብ ጀምሮ ጽሑፎችን ያገኛሉ።

በጥናትና ምርምር ዙርያ የማማከር አገልግሎትም እንሰጠለን።

https://t.me/researchRC
https://t.me/researchRC
https://t.me/researchRC
https://t.me/researchRC
https://t.me/researchRC
ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2023-03-18 08:07:31 ስለዚህ አንድ ተመራማሪ እላይ የተጠቀሰው ችግር እንዳይከሰት ገና ከመነሻው ጥናቱ የሚወስደውን ጊዜ፣ የገንዘብ አቅምና የሚያስፈልጉትን ሌሎች መሣሪያዎች ማግኘት የሚቻልበትን ዘዴ ማወቅና የመረጃዎችን አሰባሰብ ስልት በመቀየስ የጥናቱን ክልል መወሰን አለበት፡፡ አንድ ምሳሌ ወስደን ለማየት እንሞክር፡፡

የምርምር ርዕስ የ “HIV መስፋፋትን ለመግታት በሚደረገው ጥረት ያጋጠሙ ችግሮች”
ይህ ርዕስ በጣም ሰፊ በመሆኑ ሰፊ ጊዜና ብዙ ገንዘብ ከመጠየቁም በላይ መመለስ የሚፈለገው ጥያቄ በግልጽ ስላልተጠቆመ ለምርምር አመች አይደለም፡፡ ግን ጥሩ መነሻ ነው፡፡ በቦታ፣ በጊዜና በሁኔታ ሊከለልና ሊጠብ ይችላል፡፡ የሚከተሉትን ርዕሶች እንመልከት፡፡

ሀ/ በአዲስ አበባ የHIV መስፋፋትን ለመግታት በሚደረገው ጥረት ያጋጠሙ ችግሮች /በቦታ ሲከለል/፣
ለ/ በአዲስ የአበባ የHIV መስፋፋትን ለመግታት በሚደረገው ጥረት ከ199ዐ ዓ.ም ወዲህ ያጋጠሙ ችግሮች /በጊዜ ሲከለል/፣
ሐ/ በአዲስ አበባ የHIV መስፋፋትን ለመግታት በሚደረገው ጥረት ከ199ዐ ዓ.ም ወዲህ ያጋጠሙ የማቴሪያል ችግሮች/ በሁኔታ ሲከለል/ በዚህ ሁኔታ ማንኛውንም ሰፊ ጊዜ ብዙ ገንዘብና ማቴሪያል የሚጠይቅ ርዕስ ጥናትና ምርምሩን ለሚያካሂደው ግለሰብ ከጊዜ ከገንዘብና ማቴሪያል አቅም ጋር እንዳስማማ አድርጐ ማጥበብ ይቻላል፡፡ ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2023-03-18 08:07:31 የጥናትና ምርምር ቅደም ተከተላዊ ይዘቶች/ደረጃዎች/
በሁሉም የጥናትና ምርምር ዓይነቶች ተቀራራቢ ይዘት/ደረጃዎች/ የሚኖራቸው ቢሆንም የተወሰኑ ልዩነቶች ይኖራሉ፡፡

ነገር ግን በተለይ በተግብራዊ ጥናትና ምርምር ውስጥ
የመጀመሪያው ክፍል መግቢያ /Introduction/ ሲሆን በዚህ ውስጥ የጥናቱን ርዕስ ከመምረጥ
ጀምሮ የጥናቱን አጠቃላይ ሁኔታ የሚገልጽ ፅንሠ ሀሣባዊና ታሪካዊ ዳራ፣ የጥናቱ ዓላማ፣ አስፈላጊነት፣ የጥናቱ ችግር ምንነትና የጥናቱ ወሰን ወዘተ ይገለጽበታል፡፡

ሁለተኛው ክፍል የተዛማጅ ጽሑፍ ክለሣ ሲሆን በዚህም ከጥናቱ ጋር ተዛማጅ የሆኑ ጽሑፎች የሚገመገሙበት፣ የሚነፃፀሩበትና ልምድ የሚወስዱበት ክፍል ይሆናል፡፡

3ኛው ክፍል የጥናቱን ዘዴ ( Methodology) የሚገለጽበት ነው፡፡

4ኛው ደግሞ የተሰበሰበው መረጃ የሚተነተንበትና የሚተረጐምበት ሲሆን 5ኛው ማጠቃለያ እና የውሣኔ አስተያየት የሚሠጥበት ክፍል ነው፡፡


ከነባራዊና ማህበራዊ እንቅስቃሴዎች መረዳት እንደተቻለው ብዙ ሰዎች በትምህርት ነክ ችግሮች ላይ ጥናትና ምርምር ማድረግ ይፈልጋሉ፡፡

በምን መልክ የምርምር ሥራ መሥራትም እንዳለባቸው ይወስናሉ፡፡ ዋነኛው ችግር ግን ምርምር የሚያደርጉበትን ርዕስ ማወቅና መወሰኑ ላይ ነው፡፡ አብዛኛውን ጊዜ የዚህ ችግር ምንጭ ነው ተብሎ የሚገመተው ሰዎች መሥራት የሚፈልጉት ጥናት አዲስ፣ ልዩ የሆነ በጣም አስፈላጊና ጠቃሚ ምርምር እንዲሆን ስለሚፈልጉ ነው፡፡ ፍላጐቱና ሃሣቡ ጥሩ ሆኖ ሳለ የዚህ ዓይነት ሃሣብ ተመራማሪውን በጣም ከባድና መረጃ አልባ ወደሆነ መስክ ይመራውና ችግር ላይ ይጥለዋል፡፡

እዚህ ላይ እንድንረዳው የሚያስፈልገን ዋነኛ ነጥብ ማንኛቸውም የምርምር ፕሮጀክቶች ከማንም አያንሱም፡፡ የሌሎች የምርምር ውጤቶችን ማንበብና ማጤን አዲስ አሠራርን እንድንፈጥር ወይም ለሌሎች አዳዲስ ግኝቶች እንድንጓጓ ወይም ግኝቶችን በተለየና አዲስ በሆነ መልክ ለመጠቀም ምርምር እንድናደርግ ይገፋፋናል፡፡

በአጠቃላይ የምርምርን ርዕስ ለመወሰን በመስኩ ጠለቅ ያለ እውቀት እንዲኖር መጣርን ይጠይቃል፡፡ አንድን ጥናት ወይም ምርምር ለማድረግ ከሚገፋፉ ምክንያቶች ውስጥ ዋና ዋናዎቹ የሚከተሉት ናቸው፡፡

1. በአንድ በተወሰነ የጥናት መስክ የታወቀው ነገር ውሱን ሆኖ ሲገኝና ሰፋ ያለ እውቀትና ግኝት እንዲኖር ሲያስፈልግ፣
2. በጥልቀት ያልተጠና ዕውቀት በመኖሩ ጅምር አስተሳሰብን ፍፃሜ ለማድረስና የተሟላ እውቀት ማግኘት አስፈላጊ ሲሆን፣
3. የዕውቀት መረጃዎች ያሉና የታወቁ መስለው ነገር ግን ያልተረጋገጡ ሆነው ይህን መሥራት የግድ ሆኖ ሲገኝ፡፡
4. እየሠራነው ላለው ተግባር ለውጥ/ውጤት ስለመምጣቱ ለማረጋገጥ ስንፈልግ ወይም ለውጥ አለማምጣታችንን ስናረጋጥ ምክንያቱን ለማወቅ ስንፈልግ ፣ ከላይ በርዕሱ እንደተገለፀው የምርምር ዋና ዋናዎቹ ቅደም ተከተላዊ ደረጃዎች ምንድን ናቸው የሚለውን ነጥብ ስናነሣ የሚከተሉትን ደረጃዎች ማንሣት ይቻላል፡፡

1.7.1. የምርምርን ርዕሰ ጉዳይን በሚገባ መግለጽ/ Statement of the problem/
ከላይ እንደተገፀው ማንም ሰው የምርምር ርዕስ ነው በሚል አስተሳሰብ አንድን ርዕስ እንደመሰለው ማስቀመጥ ይችል ይሆናል፡፡ ነገር ግን ጉዳዩን በትክክልና በጥልቀት አውጥተው አውርደው በአእምሮ ውስጥ ጉልህ የሆነ ግንዛቤ/ምስል እንዲፈጥር ማድረግ
ካልተቻለ ማንኛውም ርዕስ ለምርምር ብቁ ርዕስ ላይሆንልን ይችላል፡፡ ስለዚህ ምርምር የሚደረግበት ርዕስ ጉልህና አሻሚ ትርጉም የሌለበት ሆኖ መቀመጥ ይኖርበታል፡፡

ማንኛውም ተማራማሪ የምርምሩን ርዕስ በትክክል ለመግለጽ በሚፈልግበት ጊዜ በአጽህኖት ሊያስታውሳቸው የሚገባ ሁለት መሠረታዊ ነጥቦች አሉ፡፡ እነዚህም፡-

1.7.2. መላምት /Hypotheses of the study/
መላምት / Hypotheses/ ተመራማሪው ምርምሩን ለመተግባር ሲነሳ በመጀመሪያ አንዳንድ ጥርጣሬያዊ ጥያቄዎችና መልሶች ወይም መፍትሔዎች ይሆናሉ ብሎ የሚያስባቸው ናቸው፡፡ ከዚህ ቀደም ባቀረብነው ምሳሌ የተማሪውን የሥነ ምግባር ጉድለት መንስኤዎች ብናስታ የቤተሰብ አያያዝ

በትምህርት ዝቅተኛ ውጤት ማምጣትና ተስፋ መቁረጥ ወዘተ….
የሚሉት ለተማሪው የጠባይ መበላሸት ምከንያቶች ሊሆኑ ይችላሉ ተብለው በመላምት መልክ የቀረቡ ሃሳቦች ናቸው፡፡ እነዚህም በጥናቱ ውስጥ ሊረጋገጡ ወይም ሊሻሩ የሚችሉ ናቸው፡፡ መላምት በጥያቄ ወይም በዓረፍተ ነገር መልከ ሊቀርብ ይችላል፡፡

ለምሣሌ፡ መላምት 1፡ ተማሪውን በጥባጭ ያደረገው የቤተሰብ አያያዝና አስተዳደር መበላሸት ነው ፡፡ /ዓረፍተ ነገር/

መላምት 2፡ በተማሪው ጠባይ ላይ ተጽእኖ ያደረገው የጓደኞቹ ግፊት ይሆን? /በጥያቄ መልክ/

1.7.3. መሠረታዊ ጥያቄዎች /Basic Research Questions/
እነዚህ በጥናቱ ውስጥ በተለያዩ ዘዴዎች መረጃዎችን በማሰባሰብ መመለስ ያለባቸው ጥያቄዌች ናቸው፡፡ የእነዚህ መሠረታዊ ጥያቄዎች መልስ ማግኘት የመላምቶችን እውነተኛነት ወይም ሃሰተኛነት ግልጽ ያደርጋል፡፡ ለምሳሌ ከላይ የተቀጠሰውን ተማሪ ሁኔታ ብናይ የሚከተሉትን ጥያቄዎች መመለስ ጠቃሚ ይሆናል፡፡

የትምህርት ውጤቱ ምን ይመስላል የቤተሰቡ አያያዝና አስተዳደር ምን ይመስላል ወዘተ እነዚህንና መሰል ጥያቄዎችን ተመራማሪው መመለስ ከቻለ ለልጁ ጠባይ መበላሸት መንስኤ የሆነውን ነገር ማግኘት ይችላል፡፡ ስለዚህ በምርምር አለም ተመራማሪው በጥናቱ ሂደት ውስጥ አጥጋቢ ምላሽ ሊያገኝላቸው የሚገባው አብይ ነጥቦችና ጥያቄዎች እንዳሉ መረዳት አስፈላጊ ነው፡፡ ከላይ የተገለፁት ሁለት ጉዳዮች ተመሣሣይ አገልግሎት ያላቸው በመሆኑ አጥኝዎች ከሁለቱ አንዱን ብቻ በመውሰድ ሲጠቀሙበት ይታያል፡፡ ሰለዚህ እኛም በጥናታችን የሚመቸውን አቀራረብ በምረጥ አንድም በመላ ምት ወይም በመሠረታዊ ጥያቄዎች ላይ መሠረት አድርገን መነሣት እንችላለን፡፡

1.7.4. የጥናቱ አስፈላጊነት /Significance or Justification of the study/
አንድ ጥናታዊ ምርምር ሲደረግ /በተለይም በተግባር ተኮር ጥናትና ምርምር/ በማንኛውም መልኩ ቢሆን የጥናቱ ዋነኛ ዓላማና ግብ የችግሮችን መፍትሔ ለማግኘት መሆኑ ይታወቃል፡፡ በዚሁም መሠረት እንደ ችግሮቹ አንገብጋቢነት ደረጃ በወቅቱ መፍትሔ ቢሰጣቸው ምን ያህል ጠቃሚ እንደሚሆን መገለጽ ይኖርበታል፡፡ ገለፃው ከግል፣ ከቡድን፣ ከብሔራዊና ከዓለም አቀፋዊ አኳያ ሊታይ ይችላል፡፡ ከማንኛወም አንፃር ቢሆን ጥናቱና ምርምሩ በውጤቱ ማኀበራዊ ጠቀሜታ እንዲኖረው ያስፈልጋል፡፡

ስለዚህ አንድ ተመራማሪ በአንድ ጉዳይ ላይ የሚያደርገው ምርምር በዘፈቀደ ለሱ እንደተሰማው ሳይሆን የችግሩን አንገብጋቢነት ከማኀበራዊ ጠቀሜታ አኳያ በመገምገምና ስለጥናቱም ያለውን ምክንያት በግልጽ በስቀመጥ መሆን ይኖርበታል፡፡

1.7.5. የጥናትና ምርምር ክልልን መወሰን ( Delimitation)
ከብዙ ጥናታዊ ምርምር ግምገማ መረዳት እንደተቻለው የብዙ ጀማሪ ተመራማሪዎች ችግር የጥናትን ክልል መወሰን አለመቻል ነው፡፡ አንድ ተመራማሪ የምርምር ርዕሱን በሚገባ ከገለፀ በርዕሱ ስለተገለፀው ጉዳይ ከተለያዩ ገጽታዎች አንፃር በአንድ ወቅት በጥልቅ ማየት/ማጥናት/ ይቸግረው ይሆናል፡፡ ወይም የአንድን ጉዳይ ሁለንተናዊ ገጽታ ላጥና ብሎ ቢነሳም ምርምሩ ከጥልቀት ይልቅ ስፋት ብቻ ይኖረውና እያንዳንዱ ነጥብ በተሟላና በጥልቀት ሳይዳሰስ ሊታለፈ ይችላል፡፡ ክፈት / አስተያየት ይስጡ