ልሳነ ግዕዝ

2022-07-13 05:55:09 ከመስከረም እስከ ጳጉሜ የተሰየሙት ወሮቻችን
ስያሜያቸውን ከየት እንዳገኙ ያውቃሉ? እስኪ
የሚከተለውን ይመልከቱ፡፡
1 - የወሩ ስም - መስከረም - የግእዝ ሥርወ ቃሉ - መስ እና
ከረም
ትርጉም - መስ-አለፈ፤ ከረም-ክረምት፤ ክረምት አለፈ
2 - ጥቅምት - የግእዝ ሥርወ ቃሉ - ጠቀመ
ትርጉም - ሠራ፤ ጠቃሚ ጊዜ
3 - ኅዳር - የግእዝ ሥርወ ቃሉ - ኀደረ
ትርጉም - አደረ-ሰው በወርኃ አዝመራ ማሳ ውስጥ ለጥበቃ
ማደሩን ይገልፃል
4 - ታኅሳስ - የግእዝ ሥርወ ቃሉ - ኀሠሠ
ትርጉም - መረመረ- በመኸር ወቅት የሰብል ምርመራን
ያመለክታል
5 - ጥር - የግእዝ ሥርወ ቃሉ - ነጠረ
ትርጉም - ጠረረ- ብልጭ አለ፤ ነጻ፤ የፀሐይን ግለት ወቅት
ያሳያል
6 - የካቲት - የግእዝ ሥርወ ቃሉ - ከቲት
ትርጉም - መክተቻ (እህልን)
7 - መጋቢት - የግእዝ ሥርወ ቃሉ - መገበ
ትርጉም - በቁሙ የሚመግብ (በጎተራ የተከተተው
የሚበላበት)
8 - ሚያዝያ - የግእዝ ሥርወ ቃሉ - መሐዘ
ትርጉም - ጎለመሰ ጎበዘ ሚስት ፈለገ (ወርኀ ሰርግ
መሆኑን ሲያጠይቅ)
9 - ግንቦት - የግእዝ ሥርወ ቃሉ - ገነበ
ትርጉም - ገነባ፤ ሠራ፤ ቆፈረ፤ ሰረሰረ (ለእርሻ የመሬቱን
መዘጋጀት ያሳያል)
10 - ሰኔ - የግእዝ ሥርወ ቃሉ - ሰነየ
ትርጉም - አማረ (አዝርዕቱ)
11 - ሐምሌ - የግእዝ ሥርወ ቃሉ - ሐመለ
ትርጉም - ለቀመ (ለጎመን)
12 - ነሐሴ - የግእዝ ሥርወ ቃሉ - አናሕስየ
ትርጉም - አቀለለ፤ ተወ (የክረምቱን እያደር መቅለል
ያሳያል)
13 - ጳጉሜ - ስርወ ቃሉ - ኤጳጉሚኖስ (ግሪክ)
ትርጉም - ተጨማሪ ማለት ነው፡፡
.
.
.
.
(ኅብረ አትዮጵያ፤ ከቴዎድሮስ በየነ፤ አዲስ አበባ 1999 ዓ.ም) ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-07-13 05:52:26 ጸውኡነ በስምነ
ፊደላት በስማችን ጥሩን ይላሉ
ፊደላት እለ ይትዋሐዱ በአስማቶሙ አላ ይትሌለዩ በግብሮሙ
በስማቸው ተመሳሳይ በሥራቸው የተለዩ የሆኑ ሆሄያት
ሀ ፡፡፡፡፡፡፡፡ሃሌታው "ሀ"
ሐ፡፡፡፡፡፡፡፡ ፡፡ሐመሩ "ሐ"
ኀ፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡ብዙኀኑ "ኀ"
ሠ፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡ንጉሡ "ሠ"
ሰ፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡እሳቱ "ሰ"
አ፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡አልፋው "አ"
ዐ፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡ዐይኑ "ዐ"
ጸ፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡ጸሎቱ "ጸ"
ፀ፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡ፀሐዩ"ፀ"
፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡፡ ፡፡፡፡፡፡፡፡፡
ምንጭ ልሳነ ግእዝ የጋራ ቋንቋችን
በመ/ር መላኩ አስማማው
ገጽ ፴(30) ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-07-01 09:13:24 ተዚያንዎ - ንግግር - Conversation


◦እፎ ውእቱ ጥዒናከ እኁየ ?
/ጤናህ እንዴት ነው ወንድሜ /

◦ዳኅና አነ እኅትየ ፡፡
/ደህና ነኝ እህቴ/

◦አቅርብከኑ ዘይትበላዕ ወዘይሰተይ?
/የሚበላ ወይም የሚጠጣ ነገር ላቅርብልህ/

◦ኢርኅብኩ ፡፡
/አልራበኝም/

◦ኦሆ እኁየ ?
/እሺ ወንድሜ/

◦እፎ ውእቶሙ ወላድያኒከ?
/ወላጆችህ እንዴት ናቸው/

◦ዳኅና ውእቶሙ ፡፡
/ደህና ናቸው/

◦ንበል ወፂአ ለቃሕዋ ?
/ለቡና ወጣ እንበል/

◦ኦሆ ! ንሑር ወንስተይ ቃሕዋ ፡፡
/እሺ እንሂድ ቡና እንጠጣ/

◦ዝ መካን ሠናይ ውእቱ
/ይህ ቦታ ጥሩ ነው/

◦እወ ኅሩይ መካን ውእቱ ፡፡
/አዎ ምርጥ ቦታ ነው/

◦ኢየአምር ተፈሢሕየ ከመዝኑ በሕይወትየ ፡፡
/በሕይወቴ እንደዚህ ተደስቼ አላውቅም/

◦ግሩም ውእቱ አስተፍሥሕ ርእሰከ ፡፡
/ግሩም ነው እራስህን አዝናና/

◦አኮ ሕይወት ዐራት በዐራት ፡፡
/ሕይወት አልጋ በአልጋ አይደለችም /

◦እወ እኁየ እትመነይ ለከ ዘይኄይስ ዕፃ ፡፡
/አዎ ወንድሜ የተሻለ ዕድል እመኝልሀለሁ/

◦ፍጹመ እሴብሕ ፡፡
/በጣም አመሰግናለሁ/ https://t.me/geezla ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-05-14 00:21:29 ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-05-13 23:40:45 ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-05-11 22:27:53 ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-05-11 18:12:06 መስተዋድድ

መስተዋድድ ከስም እና ከግስ በተጨማሪ ከስም ላይ ወይም ከግስ ላይ እየወደቁ የንግግሩን/የጽሑፉን ሐሣብ የተሟላ እንዲሆን የሚያደርጉ ቀለማት ናቸው፡፡ እነዚህም በግእዝ ቋንቋ ሰዋስው አገባብ ይባላሉ፡፡
በግእዝ ቋንቋ የሚከተሉት መስተዋድዳን አሉ፡፡
ዲበ፣ላዕለ፣መልዕልተ ➛ በላይ
ታሕተ፣መትሕተ ➛በታች
ማዕከለ ➛መካከል/በ _ መካከል
ውስተ ➛ውስጥ/በ _ ውስጥ
ቅድመ ➛በፊት/በ _ ፊት
ድኅረ ➛በኋላ/በ _ ኋላ
እስከ(እስከነ)➛እስከ
ኀበ ➛ወደ/ዘንድ
መንገለ ➛ወደ
አምሳለ➛ እንደ
ከመ ➛እንደ
ምስለ➛ጋር
እንበለ ➛ያለ፣በቀር
እም/እምነ ➛ከ
እመ ➛ቢ፣ባ፣ብ፣ሊ፣ከ ፣ኪ
እንዘ➛እየ፣ሲ፣ሳ፣ስ
ሶበ/አመ ➛ በ _ ጊዜ
ጊዜ➛ በጊዜ/በ _ ጊዜ
ዝንቱ/ዝ➛ ይህ
ዛቲ➛ ይህች
እሉ➛እኝህ
እላ ➛እኝህ
ዘ፣እለ፣እንተ ➛የ
በይነ፣በእንተ፣እንበይነ ➛ስለ
በይነዝንቱ፣በእንተዝንቱ ➛ስለዚህ
እምድኅረዝንቱ ከዚህ ➛በኋላ
እስመ / አምጣነ / አኮኑ ➛ ና
መጠነ ➛ያህል
ዳዕሙ / ባህቱ ➛ነገር ግን
አላ ➛እንጅ
ወሚመ/አው ➛ወይም
ናሁ ➛እነሆ
እፎ ➛እንዴት
ጌሠም➛ ነገ
ዮም/ይዕዜ ➛ዛሬ
ትማልም ➛ ትላንት

የመስተዋድዳን ዝርዝር በአስሩ መራሕያን
መስተዋድዳን ቀለማት የሚዘረዘሩ እና የማይዘረዘሩ አሉ።ከማይዘረዘሩት ለምሳሌ እም፣እስከ
የሚዘረዘሩት መስተዋድዳን ግን በአሥሩ መራሕያን በአገናዛቢ ቅጽል አማካኝነት ይዘረዘራሉ።
በሚዘረዘሩበት ጊዜም አብዛኛዎቹ መድረሻቸውን ወደ ኀምስ ይለውጣሉ።
ምሳሌ ፦ ፩. መንገለ
መንገሌየ = ወደ እኔ
መንገሌነ = ወደ እኛ
መንገሌከ =ወደ አንተ
መንገሌኪ =ወደ አንቺ
መንገሌክሙ =ወደ እናንተ
መንገሌክን =ወደ እናንተ
መንገሌሁ =ወደ እርሱ
መንገሌሃ=ወደ እሷ
መንገሌሆሙ=ወደ እነርሱ
መንገሌሆን=ወደ እነርሱ
ምሳሌ ፦ ፪. ምስለ
ምስሌየ=ከ እኔ ጋር
ምስሌነ=ከ እኛጋር
ምስሌከ=ከ አንተ ጋር
ምስሌኪ=ከ አንቺ ጋር
ምስሌክሙ=ከ እናንተ ጋር
ምስሌክን=ከ እናንተ ጋር
ምስሌሁ=ከ እርሱ ጋር
ምስሌሃ=ከ እርሷ ጋር
ምስሌሆሙ=ከ እነርሱ ጋር
ምስሌሆን=ከ እነርሱ ጋር
ከኀምስ ውጭም መድረሻቸውን ወደ ራብዕ እና ሳልስ በመቀየር የሚዘረዘሩ አሉ።
ምሳሌ ፦ ፫. ከመ
ከማሁ = እንደ እርሱ
ከማከ = እንደ አንተ
ከማየ = እንደ እኔ
ከማሆሙ = እንደ እነርሱ
ከማክሙ = እንደ እናንተ
ከማነ = እንደ እኛ
ከማሃ = እንደ እርሷ
ከማኪ = እንደ አንቺ
ከማሆ = እንደ እነርሱ
ከማክን = እንደ እናንተ
ትምህርቱን እየተከታተላችሁ ያላችሁ በጣም አመሠግናለሁ ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-05-05 21:42:42 ይችን እናት አዳምጧት ግዕዝ ስታወራ ። ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-05-03 10:17:33 መስተዋድድ

መስተዋድድ ከስም እና ከግስ በተጨማሪ ከስም ላይ ወይም ከግስ ላይ እየወደቁ የንግግሩን/የጽሑፉን ሐሣብ የተሟላ እንዲሆን የሚያደርጉ ቀለማት ናቸው፡፡ እነዚህም በግእዝ ቋንቋ ሰዋስው አገባብ ይባላሉ፡፡
በግእዝ ቋንቋ የሚከተሉት መስተዋድዳን አሉ፡፡
➻ ዲበ፣ላዕለ፣መልዕልተ ➛ በላይ
➻ ታሕተ፣መትሕተ ➛በታች
➻ ማዕከለ ➛መካከል/በ መካከል
➻ ውስተ ➛ውስጥ/በ ውስጥ
➻ ቅድመ ➛በፊት/በ ፊት
➻ ድኅረ ➛በኋላ/በ ኋላ
➻ እስከ(እስከነ)➛እስከ
➻ ኀበ ➛ወደ/ዘንድ
➻ መንገለ ➛ወደ
➻ አምሳለ➛ እንደ
➻ ከመ ➛እንደ
➻ ምስለ➛ጋር
➻ እንበለ ➛ያለ፣በቀር
➻ እም/እምነ ➛ከ
➻ እመ ➛ቢ፣ባ፣ብ፣ሊ፣ከ ፣ኪ
➻ እንዘ➛እየ፣ሲ፣ሳ፣ስ
➻ ሶበ/አመ ➛ በ ጊዜ
➻ ጊዜ➛ በጊዜ/በ ጊዜ
➻ ዝንቱ/ዝ➛ ይህ
➻ ዛቲ➛ ይህች
➻ እሉ➛እኝህ
➻ እላ ➛እኝህ
➻ ዘ፣እለ፣እንተ ➛የ
➻ በይነ፣በእንተ፣እንበይነ ➛ስለ
➻ በይነዝንቱ፣በእንተዝንቱ ➛ስለዚህ
➻ እምድኅረዝንቱ ከዚህ ➛በኋላ
➻ እስመ / አምጣነ / አኮኑ ➛ ና
➻ መጠነ ➛ያህል
➻ ዳዕሙ / ባህቱ ➛ነገር ግን
➻ አላ ➛እንጅ
➻ ወሚመ/አው ➛ወይም
➻ ናሁ ➛እነሆ
➻ እፎ ➛እንዴት
➻ ጌሠም➛ ነገ
➻ ዮም/ይዕዜ ➛ዛሬ
➻ ትማልም ➛ ትላንት

የመስተዋድዳን ዝርዝር በአስሩ መራሕያን
መስተዋድዳን ቀለማት የሚዘረዘሩ እና የማይዘረዘሩ አሉ።ከማይዘረዘሩት ለምሳሌ እም፣እስከ
የሚዘረዘሩት መስተዋድዳን ግን በአሥሩ መራሕያን በአገናዛቢ ቅጽል አማካኝነት ይዘረዘራሉ።
በሚዘረዘሩበት ጊዜም አብዛኛዎቹ መድረሻቸውን ወደ ኀምስ ይለውጣሉ።
ምሳሌ ፦ ፩. መንገለ
➻ መንገሌየ = ወደ እኔ
➻ መንገሌነ = ወደ እኛ
➻ መንገሌከ =ወደ አንተ
➻ መንገሌኪ =ወደ አንቺ
➻ መንገሌክሙ =ወደ እናንተ
➻ መንገሌክን =ወደ እናንተ
➻ መንገሌሁ =ወደ እርሱ
➻ መንገሌሃ=ወደ እሷ
➻ መንገሌሆሙ=ወደ እነርሱ
➻ መንገሌሆን=ወደ እነርሱ
ምሳሌ ፦ ፪. ምስለ
➻ ምስሌየ=ከ እኔ ጋር
➼ ምስሌነ=ከ እኛጋር
➻ ምስሌከ=ከ አንተ ጋር
➻ ምስሌኪ=ከ አንቺ ጋር
➻ ምስሌክሙ=ከ እናንተ ጋር
➻ ምስሌክን=ከ እናንተ ጋር
➻ ምስሌሁ=ከ እርሱ ጋር
➻ ምስሌሃ=ከ እርሷ ጋር
➻ ምስሌሆሙ=ከ እነርሱ ጋር
➻ ምስሌሆን=ከ እነርሱ ጋር
ከኀምስ ውጭም መድረሻቸውን ወደ ራብዕ እና ሳልስ በመቀየር የሚዘረዘሩ አሉ።
ምሳሌ ፦ ፫. ከመ
➻ ከማሁ = እንደ እርሱ
➻ ከማከ = እንደ አንተ
➻ ከማየ = እንደ እኔ
➻ ከማሆሙ = እንደ እነርሱ
➻ ከማክሙ = እንደ እናንተ
➻ ከማነ = እንደ እኛ
➻ ከማሃ = እንደ እርሷ
➻ ከማኪ = እንደ አንቺ
➻ ከማሆ = እንደ እነርሱ
➻ ከማክን = እንደ እናንተ
ትምህርቱን እየተከታተላችሁ ያላችሁ በጣም አመሠግናለሁ
ለጓደኞቻችሁም ሼር አድርጉት ግእዝን እናሳድገው ክፈት / አስተያየት ይስጡ

2022-04-26 09:05:30 ክፈት / አስተያየት ይስጡ