«Nanu aba axce wayne taama taamite num kaal aduurele iyye»- ( | Kassis Faage

«Nanu aba axce wayne taama taamite num kaal aduurele iyye»- ( Muslim xaagise). Kaal aduurele iyyaanam kaak moggolsimta iyyaanama Zakaatal fitri Yallih farmoyti ﷺ lakqoh eyyeeqa maxaccooy Maaqo/daroh eyyeeqa iyyem tamixxigeeh lakqoh yayyaaqeenim Yallih farmoyti ﷺ eyyeeqa elle iyyeh amrisennak khilaafah taniimi.
⓵⓵, Zakaatal fitri kak yaanah yaniinim Muslimiin isi kinnaane elle taybulluuseeh sittah geyan kacanuu kee xuwaw elle yaybulluusen astootik tiyak teena Maaqoh yayyaaqen udduruuy tah edde geytimtaah lakqoh yeyyeeqeenikiiy yacee num kee hiriga num akkewaytek taa Muslimiin kinnaaneh baxxaqsiyyih asta akkiyyak tawqeh sirrit aban Sadaqha ceeliyya fanah korta. Sadaqhaa kee Zakaatal fitriiy kaaduk mango madqooqil baxsimtaah inki qaynat ceelisaanam mafaxximta.
Maaqoh yayyaaqen uddur Muslimiin fanal ifah tawqeeh qunxa numuuy kaxxa num inkih tableeh elle yaqikkinen innaay tu dagoytiitih elle fixixisan inna yableenih abaluk elle taninna baritaanam duudaanah lakqoh yeyyeeqeenikiiy tahak inkim edde mageytimta.

⓵⓶, Zakaatal fitri yaanam qibaada kinniimil Qoloma sitta geyteh, faxe Qibaada aboonuh kaadu Qhuraan kee Sunnak baxxaqqa le alhum elle yanim faxximta toh anewaytek Qibaada ma deqsitta, Zakaatal fitri lakqok cuya iyya alhum Qhuraan kee Cadiiswak inkiimil markinna.
Zakaatal fitri Yalli madaqeh yan uddur yemeexegeh yan udduurih addat kah yaceen innaa kee yemeexegeh yan innal kah yamcawwe innah abe.Too waadok taturaanam mafaxximta too edde madqime udduuruk kalih udduurut yaceenim kah xiiqe waytannah too elle madqime gurrak kaa korsaanam mafaxximta.

⓵➂,Tu maleelah aysuk raqtam nummaak cubbusne nee tekkek lakqo hinnay maaqo woh kah kinnim lakqo keenih neceekiiy tuk teenat woo udduuruuk asissa haanaah keenik tambaxeh, Maaqo tekkekiiy woo ayrot gaba kaal mahaytay mango udduurah maskamo keenih takkem duudumtah,eddeey a dabaanay inkiyah ummaanim galah qaran edde feerteh tanil lakqô dagiina keenih yaceenim maca keenih abtaah?!

⓵➃,Faxe Qaalimti fatwa abah yan uddur Cakki goranah macalakaay meqe mascabo haakaay gitak yaninnal gaqisuh kay duddi maadda haam abeek lakal yeceeh yan fatwal hoxaamah dambi kaa akah mayabbixa. Inkinnah woo cakki gorantoh abe macal kee Cakki sinaamah baxxaqisuh heeh yan meqe mascaboh galto geya. Takkay immay usuk hoxem aaxagih kaa katayeh yan numuuluuy dambi yanih. Wonnaleemiik Zakaatal fitri lakqoh yayyaaqeenim xiqtah inte Qoloma dambi mayabbixa, woh kah kinnim oson gitak tanim sinaamah baxxaqisaanam ascabukuuy cakki geyoonah kaxxaam macalak yeneenimih sabbata. Takkay immay ken maxco daliililluk gexe waytam Qoloma neh baxxaqisseh Yallih farmoyti ﷺ Cadiiswa sumaaqah haak aboona faxximtam tahaay taha axcuk neh baxxaqiseenih, ta saami geyneek gamadal aggidaan Qaalim xiqsiiseh axcuk Yallih farmoyti ﷺ maxco cabnah nanim mayyuqtina lenna hinna.
Yallih diinil abba hee fatwa inkih gitak kak taniih hoxa kak sinnim dubuk Yallih farmoyta ﷺ.
Qaalimti Qilmik faxe caddo Yaalleemih Yallih diiniy kaxxaam baar leh iyyah ixxigat maru hayya haam ma duudumta.

⓵➄, Yallih farmoyti ﷺ Cadiisway Zakaatal fitri elle yaceen inna baxxaqisak temeete maaqoh yaceenim faxximtaamal yaabak temeeteeh woo cadiiswak baali aa ciggiltam keeni:-
عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ-رضِيَ اللهُ عنهُ- قَالَ: كُنَّا نُعْطِيهَا فِي زَمَانِ النَّبِيِّ -صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ- صَاعًا مِنْ
طَعَامٍ، أَوْ صَاعًا مِنْ تَمْرٍ، أَوْ صَاعًا مِنْ شَعِيرٍ، أَوْ صَاعًا مِنْ زَبِيبٍ مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ. وَفِي رِوَايَةٍ: أَوْ صَاعًا مِنْ أَقِطٍ.

فلما جاء معاوية وجاءت السمراء قال: إني أرى أن مدين من سمراء الشام تعدل صاعا من تمر، فأخذ الناس بذلك
قَالَ أَبُو سَعِيدٍ:
أَمَّا أَنَا فَلاَ أَزَالُ أُخْرِجُهُ كَمَا كُنْتُ أُخْرِجُهُ فِي زَمَنِ رَسُولِ اللَّهِ. وَلأبِي دَاوُدَ: لاَ أُخْرِجُ أَبَدًا إِلاَّ صَاعًا.
1-Abii saqiid al-khudriyyi Yalli kaa oggolay iyyeh: Yallih Nabii ﷺ dabaanal maaqok/,darok rubqiya , hinnammay tamirak rubqiya hinnammay Caffalik rubqiya , hinnammay zabiibik/kafin qinabak rubqiya, teetik acayuk nen.