2022-08-18 06:56:49
ብርሃን ያለበሰ እርሱ ነው፡፡ ለመላዕክት፣ ለጻድቃን ለቅዱሳን ሁሉ የጽድቅ ብርሃንን ያደለ የማይጠፋ ብርሃን እርሱ ነው፡፡
በጻድቁ አባት በገብረ መንፈስ ቅዱስ ገድል እንደምናነበው ለጻድቁ የጽድቅ ምስክር ሆኖ ለረዥም ጊዜ የቆየውን ዓይነት ብርሃን አይደለም፡፡ አባ አትናቴዎስ ስለ ንስሃውና እመቤታችንን ስለ መውደዱ ካገኘው ብርሂት እድ ጋር እንዴት እናነጻጽረዋለን? ሊቀ ነቢያት ሙሴ ከተራራው በወረደ ጊዜ የእስራኤልን ዐይን የበዘበዘ ገጸ ብርሃን ምሳሌው ሊሆን አይችልም፡፡ እርሱ ለቅዱሳን ብርሃንን የሚሰጥ የብርሃናት አምላክ፣ ሙሴን ብሩህ ያደረገ፣ ለአባ አትናቴዎስም ብርሂት እድን የሰጠ... ነው እንጂ፡፡ በቅዱሱ ተራራ ማደሪያውን ያደረገ አምላክ በዚህ ተራራ ብርሃነ መለኮቱን ገለጠ፡፡
ይህን ልዩ ምስጢር በገለጠባት ቅዱስ ተራራ ደጋግሞ የአብን ምክር ሰማን አብ በደመና "የምወደው የምወልደው ልጄ እርሱ ነው እርሱን ስሙት" ብሏልና፡፡ በከዊን /ከዊነ ቃል ከዊነ ልብ ከዊነ እስትንፋስ/ ሦስት ሲሆኑ በኩነት አንድ ናቸውና በደብረ ታቦር ልብሱ እንደ በረዶ ነጥቶ በአካለ ሥጋ ብርሃነ መለኮቱን በገለጠው ወልድ ቃልነት አብ በደመና "የምወደው የምወልድ ልጄ" በማለት መሰከረ፡፡
ሙሴ ወ ኤልያስ
ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ የሕያዋንም የሙታንም አምላክ ነው፡፡ ሙሴን ከመቃብር ኤልያስን ከብሔረ ሕያዋን አምጥቶ ያስመሰከረውም ይኸንኑ ነው፡፡ ወንጌልም ስለምስክርነታቸው ሲናገር "በኢየሩሳሌም ስለሚሆነው ተነጋገሩ" ይላል፡፡ አስቀድመው በፊልጶስ ቂሣርያ ሙሴ፣ ኤልያስ ይሉሃል ብለውት ነበር፡፡ ሙሴ "የኔን የሙሴን አምላክ እንዴት ሙሴ ‹‹ሰው፣ ሩቅ ብእሲ፣ መዋቲ..../ ነህ ይሉሃል ? እኔ ባሕር ከፍዬ ባሻግር፣ ከዐለት ውኃ ባፈልቅ.... እስራኤልን ከዳግመኛ ሞት ላድናቸው ያልተቻለኝን፡፡ አንተ ከዘለዓለም ሞት የምትቤዥን ነህ" በማለት መስክሮለታል፡፡
ኤልያስም የእኔን የኤልያስን አምላክ እንዴት ኤልያስ /የሕያዋን ብቻ፣ የነፍስ ገዥ ብቻ/ ነህ ይሉታል? እኔ እሳት ከሰማይ ባወርድ ከሰጠኸኝ ነው፡፡ አንተ በሞትህ ዓለምን የምታድን ነህ ሲል መስክሮአል፡፡
ከዚህ ምስክርነትና መገለጥ የተነሣ አንተ ስንሞት እያስነሳኸን፣ ሕብስት እያበረከትህ እያበላኸን፣ ሙሴ መና እያወረደ ደመና እየጋረደ ከጠላት እየተጋደለ፣ ኤልያስ እሳት እያዘነመ ቤት /ዳስ/ ሠርተን በዚህ መኖር ለእኛ መልካም ነው፡፡ የሚጠይቁን ሰዱቃውያን፣ የሚያሳድዱን ጸሐፍት ጋር ምን አጣላን በዚህ እንቆይ በማለት እስኪመኝ አደረሰው፡
ትውፊቱ
ቡሄ
ቡሄ ማለት ብራ፣ ብርሃን፣ ደማቅ ማለት ነው፡፡ ጌታችን ብርሃነ መለኮቱን የገለጠበት በዓል የሚዘከርበት እና ለበዓሉም ችቦ ስለሚበራ የብርሃን በዓል በማለት የቡሄ በዓል እንላለን፡፡
ወቅቱ የክረምት ጨለማ አልፎ የብርሃን ወቅት፤ ሰማይ ከጭጋጋማነት ወደ ብሩህነት የሚለወጥበት፤ የመሸጋገሪያ ወቅት ነው፡፡ "ቡሄ ከዋለ የለም ክረምት፤ ዶሮ ከጮኸ የለም ሌሊት" እንዲሉ፡፡ በሌላ በኩልም "ቡኮ/ሊጥ" ተቦክቶ ዳቦ የሚጋገርበት "ሙልሙል" የሚታደልበት በዓል በመሆኑ ቡሄ ተብሏል፡፡
ጅራፍ
በደብረ ታቦር በዓል በትውፊታዊ መልኩ የሚታየው ምስጢር በኢየሩሳሌም ስለሚሆነው የጌታችን ምስጢራዊ ሞቱ ነው፡፡ ጅራፍ መገመድ እና ጀራፍ ማጮኸ ሁለት ዓይነት ምስጢር ይዞ የሚከወን ትውፊታዊ ተግባር ነው፡፡ የመጀመሪያው ግርፊቱን እና ሞቱን እናስብበታለን፡፡ እንዲሁም ድምፁን ስንሰማ የባሕርይ አባቱን የአብን ምሰክርነት ቃል፣ እንደ ነጎድጓድ ድምፅ ያስታውሰናል፡፡
የጅራፍ ትውፊታዊነት /ውርስ/፣ መጽሐፋዊ ትምህርትና ምስጢር ጠብቆ ለትውልድ እንዲተላለፍ ለማድረግ ጨዋታውን በተራራማ አካባቢ፣ ከመኖሪያ ቤት ርቆና፣ በሜዳ ማድረጉ ጠቃሚ ነው፡፡ ጅራፍን በርችት መቀየር የሚያመጣውን የምስጢር ተፋልሶ ብቻ መመልከት ከማኀበራዊ ጎጂ ገጽታው በላይ እንድናስወግደው ያስገድደናል፡፡
ችቦ
ችቦ የጌታችንን ብርሃነ መለኮት መገለጥ የሚያመለክት ነው፡፡ በመሆኑም ችቦ ለኩሰን በዓሉን እናከብራለን፡፡ የዚህ ትውፊታዊ የት መጣ ግን በብርሃኑ ድምቀት የቀኑን መምሸት ያልተረዱ እረኞች በሜዳ ቀርተዋልና ወላጆች ከመንደር ችቦ ለኩሰው ልጆቻቸውን ፍለጋ ሔደዋልና ታሪኩን እያዘከርን በዓሉት እናከብራለን፡፡
የችቦው መንደድም ሌላ ትርጉም አለው፡፡ አንድ ምእመን ለሌላው ምእመን መካሪ አስተማሪ መሆኑን፣ መከራ እየተቀበለም አርአያ ምሳሌ ብርሃን መሆኑን ያሳያል፡፡ በሃይማኖትም አርአያ ምሳሌ ይሆንላቸዋል፡፡
ሙልሙል
በችቦ ብርሃን ልጆቻቸውን ፍለጋ የወጡ ወላጆች ዳቦ ጋግረው ይዘውላቸው ወጥተዋል፡፡ ስጦታው ቤተሰባዊነትን፣ ፍቅርንና መተሳሰብን መግለጫ ነው፡፡ ወደ ቤታችን "ቡሄ" እያሉ ለሚመጡ አዳጊዎችም ዘምረው እንዳበቁ የሚሰጥ "ሙልሙል" ዳቦ አለ፡፡ ለምሳሌ ሐዋርያት ምስራች ሊነግሩን፣ ወንጌል ሊሰብኩን በደጃፋችን ቆመው "ቡሄ በሉ" የሚሉንን አዳጊዎች የሚበሉትን መስጠታችን ምሳሌያዊ /መጽሐፋዊ/ ነው፡፡ ጌታችን ደቀ መዛሙርቱን ባስተማራችሁበት፣ በደረሳችሁበት ተመገቡ ብሏቸዋል፡፡ /ማቴ 10÷12/ ሕፃናቱም ሊዘምሩ ሲመጡ ዳቦ መስጠት ልማዳዊ ብቻ አይደለም፡፡ ሕፃናቱ የደቀመዛሙርት ምሳሌ ናቸው፡፡ መዝሙራቸው ደግሞ ሐዋርያት "የምስች" ይዘው የመምጣታቸው ምሳሌ ነው፡፡
ሐዋርያት በገቡበት አገር አስተምረው አጥምቀው የጸጋ ልጅነትን አሰጥተው በረከት አድለው እንደሚሔዱም፣ ልጆችም ዘምረው፣ አመስግነው፣ መርቀው "ውለዱ ክበዱ፣ ሀብት አግኙ፣ የመንግሥተ ሰማያት ወራሾች ያድርጋችሁ ...." ይላሉ፡፡
በአጠቃላይ በዓለ ደብረ ታቦር ከነዚህ ምስክር ካላቸው ትምህርቶቹ፣ ምስጢር ከሚራቀቅባቸው ትርጓሜያቱና ከትውልድ ትውልድ በቅብብል በተላለፈው ቅዱስ ትውፊት ጋር ሃይማኖታዊ ባሕል ሆኖ ሊቀጥል ይገባዋል፡፡ ይህን ማድረግ የሚቻለው ግን አዳጊዎች ሃይማኖታዊ ትውፊቱን ይዘው እንዲያድጉ ጥቆማ በመስጠት፣ ግጥም በመግጠምና ምስጢሩን በማብራራት የመጀመሪያዎቹ ባለድርሻዎች ወላጆች ናቸው፡፡ አንዳንድ ጊዜ የሚሰሙ ግጥሞች ስድብ፣ ፌዝና ሥላቅ የተቀላቀለባቸው ይሆናሉ፡፡ ሕፃናቱም ዝማሬውን ሲጀምሩ "ከሰጡን እንነሣ ከነሱን እናርዳ" ብለው ይጀምሩታል፡፡ ከሰጡን እንመርቃለን ካልሰጡን እንራገማለን በማለት፡፡ አሳሳቢው ነገር ደግሞ ሃይማኖታዊ ሥርዓቱን ወደ ገንዘብ ማግኛነት የቀየሩ ሁኔታዎች መታየታቸው ነው፡፡ ዳቦ /ሙልሙል/ ትምህርቱንም፣ ምስጢሩንም፣ ትውፊቱንም በአግባቡ ልንጠቀምበት ይገባል፡፡
ቤተክርስቲያን የምስጢር ግምጃ ቤት ናት የምታከናውነውን ሁሉ ከበቂ መረጃ ጋር ነው ተግባራዊ የምታደርገው፡፡ በተለይ ወጣቱ ክፍል ይህንን አውቀን ተረድተን ለቀሪው ትውልድ ማስተላለፋ እንችል ዘንድ ከክፉ ጠላት ከሰይጣን ፈተና፣ በሽታ ከመሳሰሉት ችግሮች ለመዳን ወደ ተራራዋ ወደ ቅድስት ቤተ ክርስቲያን በመሸሽ ከክፉ ነገሮች ሁሉ ማምለጥ ይቻላል፡፡ በቤተ ክርስቲያን ጥላ ሥር የሚጠለሉ ሁሉ ዕድሜያቸው ይረዝማል፡፡ አስተዋዮችም ይሆናሉ ሁሉን ማየትና የሚጠቅማቸውን መምረጥ ይችላሉ በሥነ-ምግባር የታነፁ አገርንና ወገንን የሚጠቅሙ ወደ ቅድስት ቤተክርስቲያን በመጠጋት ከክፉ ሁሉ የሚያመልጡ ይሆናሉ ለዚህም የቅዱሳን አምላክ እግዚአብሔር ይርዳን፡፡
1.6K views𝓜𝓮𝓷𝓽𝓮 ²⁵, 03:56
መ
